چکیده:
سرمایة اجتماعی از جمله مفاهیم میانجی تعیینکننده در تبیین زمینههای اجتماعی مختلف همچون آسیبها و انحرافات اجتماعی است که همزمان با پیچیدهترشدن و افزایش تغییرات در سطوح و ابعاد مختلف، کاربرد بیشتری نیز میان اندیشمندان اجتماعی یافته است. در پژوهش حاضر بر بعد خانوادگی این مفهوم تاکید شده است که منبعث از روابط اجتماعی افراد با خویشاوندان یا بستگان درجة اول است. هدف از مقاله نیز بررسی سازوکارهای اجتماعی مربوط به این بعد از «سرمایة اجتماعی» و تاثیر آن بر میزان انحرافات اجتماعی موجود در جامعه است. روش اصلی به منظور پاسخگویی به پرسش تحقیق، تحلیل ثانویة دادههایی است که در سطح ملّی و به تفکیک استانها در دو دسته در دسترس بودهاند: دستة اول مربوط به پیمایش ملّی با شانزدههزار نمونه بوده است که در اواخر سال 1389 انجام شده و تا اوایل سال1390 به طول انجامیده است؛ دستة دوم مجموعة اطلاعات ثبتی مربوط به آمار وقوع جرائم، انحرافات و آسیبهای اجتماعی مختلف در سال 1389 بوده است که از نهادهای رسمی مربوط (از جمله وزارت کشور، شواریعالی انقلاب فرهنگی، معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوة قضائیه، نیروی انتظامی و مرکز آمار ایران) اخذ شدهاند. نتایج پژوهش حاکی از معناداری تاثیر سرمایة اجتماعی خانوادگی بر میزان کلی انحرافات اجتماعی در استانهای کشور است.
خلاصه ماشینی:
"در این تحقیق جهت بررسی مدل نظری بحث، از دو دسته داده که هر دو در سطح ملی و به تفکیک استانها در دسترس بودهاند استفاده شده است: دستة اول مربوط به یک پیمایش ملی با شانزدههزار نمونه بوده که در اواخر سال 1389 انجام شده است و تا اوایل سال بعد به طول انجامیده است؛ دستة دوم مجموعه اطلاعات ثبتی مربوط به آمار وقوع جرائم، انحرافات و آسیبهای اجتماعی مختلف در سال 1389 است که از نهادهایی مانند وزارت کشور، شورای عالی انقلاب فرهنگی، معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوة قضائیه، نیروی انتظامی و مرکز آمار ایران اخذ شدهاند.
در زمینة پایایی تحقیق نیز باید توجه داشت که از یک جهت شیوة گردآوری اطلاعات مربوط به هر دو بخش تحقیق، یعنی سرمایة اجتماعی خانوادگی و انحرافات اجتماعی، نزدیک به هم است؛ به عبارت دیگر، در پیمایش مورد استفاده در این تحقیق، ازآنجاییکه شاخصهای مورد استفاده در سطح استان تحت بررسی قرار میگیرد و اطلاعات جمعآوریشده در سطح شهرها و روستاهای هر استان، براساس نمونهگیری با خطای پایین بهدست آمده است، خطاهای تصادفی موجود در هنگام محاسبة شاخص برای هر استان، یکدیگر را خنثی میکنند و این خود باعث تأمین اعتبار تحقیق میشود.
در تبیین یافتههای پژوهش حاضر باید توجه کرد که در برخی موارد افزایش سرمایةهای اجتماعی به دلیل وجود زمینههای تعهدآور و هنجارآفرین دیگری (از جمله عصبیتهای فرهنگی یا قومی) میتواند آسیبهایی نیز درپی داشته باشد، اما روند کلی به نحو معناداری حاکی از روابط غیرمستقیم میان انحرافات و آسیبها و شدت سرمایة اجتماعی خانوادگی است."