چکیده:
داستان های دده قورقود، به مثابه آئینه تمام نمای آمال ، سجایا و خصایل مردمانی از قوم ترک در گذشته های دور است . به عبارت بهتر، داستان های دده قورقود، بخشی از یاداشت های تاریخی ـ فرهنگی شاخه ای از اقوام بزرگ ترک (قبایل اوغوز) محسوب میشود که بررسی ابعاد اجتماعی آنها و کشف مضامین و مفاهیم هنجاری و ارزشی نهفته در آنها به لحاظ جامعه شناختی میتواند پرتویی بر حیات اجتماعی اقوام ترک و نوع نگرش و سازمان اجتماعی آنها و امور مرتبط با آن افکند. به همین دلیل ، در مقاله حاضر تلاش میشود قدرت ، ساختار سیاسی و تاثیر و نفوذ رهبران فرهمند در مدیریت اجتماعی، کیفیت قوانین و مراجع و منابع تدوین آن ، ساخت اقتصادی جامعه و کارکردهای آن و نیز تاثیر دین و باورهای دینی در استحکام و تداوم سازمان اجتماعی اقوام مورد بررسی تحلیل شود.
خلاصه ماشینی:
به همین دلیل ، در مقاله حاضر تلاش میشود قدرت ، ساختار سیاسی و تأثیر و نفوذ رهبران فرهمند در مدیریت اجتماعی، کیفیت قوانین و مراجع و منابع تدوین آن ، ساخت اقتصادی جامعه و کارکردهای آن و نیز تأثیر دین و باورهای دینی در استحکام و تداوم سازمان اجتماعی اقوام مورد بررسی تحلیل شود.
قـوانین و نظـام حقـوقی بـه رسمیت شناخته شده در مناسبات اجتماعی، روند تدوین و اجرای این قوانین ، جایگاه و عوامـل مؤثر در مقبولیت نظام حقوقی شکل گرفتـه در میـان قبایـل اوغـوز، یکـی دیگـر از موضـوعات اجتماعی است که میتواند با تأمل و ژرف بینی در تعاملات اجتماعی قهرمانان داسـتان هـای دده قورقورد، به طور ویژه ای مورد توجه قرار گیرد.
به عبارت دیگر، کلیت داستان ها همراه بـا پدیـده هـای اجتماعی مورد نظر، بازتابی از واقعیات زندگی اجتماعی اقوام اوغـوز در نظـر گرفتـه شـده و بـا دیدی واقع گرایانه ١ و با رویکرد جامعه شناختی واقع گرا٢ به تبیین و تأویل (هرمنوتیک ) دلایـل و زمینه های اجتماعی بروز و تجلی آنها پرداخته شده است ، تا از این طریق ، ضمن شناخت ابعـاد و جنبــه هــای اجتمــاعی اثــر ادبــی و درک هســتی و معــانی درونــی نهفتــه در ورای کــنش هــای شخصیت های داستانی، به تحلیل ساختار اجتماعی و انطباق این کنش هـا بـا واقعیـات اجتمـاعی موجود پرداخته و با بیان پاسخ هایی مستدل به پرسش های پژوهشـی مطـرح ، شـناخت و بینشـی درخور درباره تفکر اجتماعی جامعه مورد بررسی ایجاد گردد.