چکیده:
آرا و اندیشههای «امام خمینی (ره)»، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران تاثیر فراوانی در رشد و شکوفایی جامعهی کنونی ایران داشته است. باوجود اینکه ایشان مطالب و مباحث فراوانی در حوزههای گوناگون فکری ازجمله فقه، عرفان، فلسفه و کلام دارند، اما اندیشهی سیاسی ایشان همواره بهمثابه یکی از مهمترین منابع یا شاخص شناخت تفکر انقلاب اسلامی، مورد توجه محققان داخلی و خارجی بوده است. ازاینرو بررسی و تحلیل اندیشهی سیاسی ایشان بهعنوان نخستین ولی فقیه و رهبر سیاسی در جهان تشیّع در عصر غیبت، بهویژه باعنایت به تحولات سیاسی اخیر در کشورهای اسلامی منطقه حائز اهمیت و اولویت است. در این اثنا، در این نوشتار کوشیدهایم اندیشهی سیاسی امام را باتوجه به جریانهای فکری معاصر جهان اسلام مورد بازبینی قرار دهیم. در این پژوهش با تکیه بر روش اسنادی و کتابخانهای، دو اثر از آثار گرانبهای امام (صحیفهی امام و ولایت فقیه) بهعنوان منابع اصلی اندیشهی سیاسی امام انتخاب گردیده و براساس آن اندیشهی سیاسی ایشان درقالب سنخشناسی «ویلیام شپرد» مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. نتایج بررسی صورتگرفته بیانگر این امر است که اندیشهی سیاسی امام خمینی با توجه به جریانهای فکری تشریحشده در سنخشناسی شپرد، به جریان «شریعتگرایی اسلامی» نزدیکتر و شبیهتر از سایر جریانهاست.
Imam Khomeini’s thought, founder of the Islamic Republic of Iran, has had a great influence on the growth and flourishing of contemporary Iranian society. Imam Khomeini’s thoughts has been widely discussed in various intellectual areas such as jurisprudence, theosophy, philosophy and theology, and, in particular, his political thought has been considered as an important source for understanding of Islamic revolution in Iran by domestic and foreign scholars. Therefore, studying and analyzing his political thought as the first Vali Faqih and a great political leader in the Shieah World in the Age of Absence, particularly with attention to the recent political movements in Islamic countries, are of great importance. Accordingly, in this paper, we have attempted to review Imam Khomeini’s political thoughts and make a comparison to contemporary Currents of Thought in Islamic world. We have reviewed Sahife Noor and Velayat Faqih as the main sources of political thoughts of Imam and reached a type of political thought based on William Shepherd's typology. We have indicated that Imam Khomeini’s political thought, compared with the Currents of Thought described in Shepherd's typology, comes close to the "Islamic Shariah".
Khomeini’s political thought, William Shepard typology, Islamic Shariah, Sahife Noor, Valayat Faqih
خلاصه ماشینی:
سنخ شناسی اندیشه ی سیاسی امام خمینی (ره ) درمقایسه با جریان های فکری معاصر جهان اسلام 1 مهدی حسین زاده فرمی دکتری جامعه شناسی دانشگاه تربیت مدرس محسن کرمانی (علمیـپژوهشی) دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی دوره ٢٠،شماره اول :٣١٢-٢٨٩ شاپا ٢٨٠٩-١٠١٠ نمایه در ISC دریافت ٩٢/٣/١٠ پذیرش ٩٢/١٠/١١ چکیده آرا و اندیشه های «امام خمینی (ره )»، بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران تأثیر فراوانی در رشد و شکوفایی جامعه ی کنونی ایران داشته است .
نتایج بررسی صورت گرفته بیان گر این امر است که اندیشه ی سیاسی امام خمینی با توجه به جریان های فکری تشریح شده در سنخ شناسی شپرد، به جریان «شریعت گرایی اسلامی » نزدیک تر و شبیه تر از سایر جریان هاست .
به عبارت دیگر چهارچوب مفهومی مورد نظر به مثابه یک نوع مثالی (ایده آل تایپ )، تنها ابزاری است که امکان مقایسه ی اندیشه ی سیاسی امام خمینی (ره ) را با جریان های فکری معاصر در جهان اسلام فراهم نموده است .
نتیجه این که در اندیشه ی سیاسی امام خمینی (ره ) مطابق با نحله ی شریعت گرایان ، دین اسلام یک دین کامل و جامع است و برای همه ی ابعاد و شئون حیات دنیوی و اخروی انسان برنامه دارد.
در بحث از «تفکر و عمل »، با توجه به این که امام بر ضرورت تشکیل حکومت اسلامی به صورت انقلابی تأکید دارند، اندیشه ی سیاسی ایشان در نحله های شریعت گرایی و سنت گرایی جدید قرار می - گیرد.