چکیده:
این پژوهش بهدنبال مطالعه «نفرین در ترانههای عامهپسند ایرانی» است. بدین منظور موسیقی فارسی در ایران در سالهای 1380 تا 1394 تحلیل شده است. رویکرد پژوهشی مورد استفاده کیفی است. پژوهش از آنجاکه به مطالعه موسیقی مردمپسند بهعنوان بخشی از فرهنگ عامهپسند میپردازد در حوزه جامعهشناسی هنر و فرهنگ قرار میگیرد.
روش اصلی مورداستفاده در این پژوهش «گراندد تئوری ساختارگرا» است. از این روی، بهجای استفاده از نظریههای موجود بهعنوان چارچوپ نظری، پژوهشگر بهدنبال تولید نظریه خودبنیاد و بومی از دل دادههای میدان بوده است. بدین منظور با استفاده از شیوه نمونهگیری نظری، دادههای لازم از منابع مختلف گردآوری شده است. در گردآوری دادهها از تکنیکهای متعددی مانند مصاحبه، مشاهده، مشاهده آنلاین، گردآوری اسناد و متون بهره گرفته شده است. آنگاه همه دادهها با استفاده از دستورالعملهای کدگذاری سهگانه باز، محوری و انتخابی، کدگذاری شدهاند. در نهایت از میان دادهها، 88 مفهوم و20 مقوله استخراج شدهاند و «شرایط زندگی اجتماعی وتناقضات درونی روابط انسانی» بهعنوان مقوله مرکزی مشخص شده است.
بهعنوان روش دوم، تحلیل گفتمانی بهکار گرفته شده و 5 گفتمان موجود در موسیقی نفرینی شناسایی شدهاند و دال مرکزی و وقتههای هر کدام مشخص شد.
در پایان نیز با استفاده از دو معیار اطمینانپذیری و کثرتگرایی، بهعنوان بدیلهایی برای روایی و پایایی در پژوهش کیفی و همچنین پاسخگویی به سوالات هفتگانه اشتراوس و کوربین درباره تجربه در مطالعه، پژوهش موردارزیابی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
ملاحظات نظری درباره موسیقی مردم پسند در بیان چارچوب نظری مرکزی این تحقیق و در حالت کلی برای ارائه تعریفی رضایت بخش از موسیقی عامه پسند، نظریه روی شوکر را به عنوان راهنما و معیار تحقیق معرفی میگردد: این موسیقی آمیزه ای ازسنت های موسیقیایی، سبک ها و تاثیرهاست و نیز محصولی اقتصادی که مقاصد ایدئولوژیک مصرف کنندگان بر آن تاثیر میگذارند.
تاگ ٢ (١٩٨٤، tagg) در مطالعه و تحلیل های خود، موسیقی عامه پسند را براساس سرشت توزیع آن ، معمولا به شکل انبوه مشخص کرده است و به نحوه ی ذخیره سازی وتوزیع آن ، وجوه نظریه و زیباییشناسی این موسیقی و نهایتا میزان ناآشنابودن مصنفان آن میپردازد (شوکر٣، ١٣٨٤: ٢٤ به نقل از تاگ ).
در پژوهش پیش رو مفهوم نفرین در ترانه های موسیقی مردم پسند، در فرهنگ عامه پسند مورد مطالعه قرار گرفته است .
موسیقی عامه پسند نفرینی در بستری تولد و رشد پیدا کرد که وضعیت اجتماعی تحقق عشق در جامعه تغییر اساسی داشته است و «گسترش بیتعهدی، کینه جویی و انتقام جویی در روابط عاشقانه » این مفهوم را به خیانت و جدایی تبدیل کرده است .
نتایج تحقیق موسیقی عامه پسند نفرینی در بستری تولد و رشد پیدا کرد که وضعیت اجتماعی تحقق عشق در جامعه تغییر اساسی داشته است و این وضعیت خود را در خاستگاه های متفاوتی از جمله ترانه ، شعر و ادبیات میریزد.