چکیده:
می3زان هویت ملی در میان اقشار جوان و نخبه دانشگاهی یکی از دغدغههای پیش روی دولتها و جوامع چند فرهنگی همچون ایران است. این مساله یعنی میزان احساس تعلق خاطر و آگاهی نسبت به مولفههای سازنده هویت ملی نیازمند بررسی معرفها و عوامل روانشناختی، فرهنگی، جامعهشناختی و سیاسی تاثیرگذار برآن به ویژه در میان نسلهای سوم و چهارم انقلاب است. به همین منظور پژوهش حاضر تلاش دارد با رویکردی تازه مبینهای روانشناختی و جامعه شناختی هویت ملی را از دریچه سبکهای هویتی بازبینی کند. چارچوبی که به زعم نظریهپردازان آن، افراد تجارب زندگی خود را متناسب با آن، معنا و تفسیر میکنند و اهداف زندگی خود را تعیین میکنند. به نظر میرسد نوع کاوش، جستجو، تعهد و تصمیمگیری درباره آنچه باید ارزشها، باورها و اهداف ملی باشند و به دنبال آن، درگیر شدن کنشها، تکالیف و انتخابهای مهم سیاسی و اجتماعی افراد؛ بتواند میزان هویت ملی در میان دانشجویان را تبیین کند. لذا سوال اصل این است که آیا سبکهای هویتی میتواند هویت ملی دانشجویان را پیشبینی کند و احتمالا کدام سبک یا سبکهای هویتی با افزایش و یا کاهش احساس و آگاهی نسبت به تاریخ، سیاست، فرهنگ و اجتماع افراد در ارتباط است؟ پاسخی که میتواند از طریق مطالعه بین رشتهای، راه حلهایی را برای افزایش هویت ملی دانشجویان بازنمایی کند. روش به کار رفته در این پژوهش از نوع پیمایشی است که در میان244 نفراز دانشجویان دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی93-94 انجام گردید. یافتهها نشان میدهد سبکهای هویتی میتواند تا 31درصد از هویت ملی دانشجویان را تبیین کند. در این میان سبک هنجاری بیشترین تاثیر مثبت و همافزا را داشت و سبک اجتنابی در جهت کاهش هویت ملی دانشجویان عمل کرد. این در حالی است که خودبسندگی، اکتشاف و جستجوگری فعالانه یعنی سبک هویتی اطلاعاتی نتوانست نقش معناداری در جهت افزایش یا کاهش هویت ملی ایفا کند.
خلاصه ماشینی:
"افراد ممکن است بر اساس سبک هویتیابی خویش، بر مبنای خلاقیت فردی و کاوش فعالانه و خلاقانه به شناخت و پاسخ به پرسشهایی درباره خود، گذشته، کیفیت، زمان، تعلق، خاستگاه اصلی و دائمی، حوزه تمدنی، جایگاه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، و ارزشهای ملهم از هویت تاریخی خود اقدام کنند (هرمیداس باوند، 1377: 2) و مرزهای هویتی خود را بر سازند و نسبت به این مرزها احساس تعلق تکلیف و تعهد نمایند و یا اینکه بر اساس الگوهای حاضر، آماده و رسمی در بازشناسایی و تعریف از خود ملی و از دیگران بهره برند و تعهدات سیاسی و اجتماعی خود را طبق هنجارهای مسلط و حاکم نسبت به نمادها و ارزشهای سرزمینی، فرهنگی، سیاسی، تاریخی و زبانی میپذیرند.
جدول 6- ضرایب رگرسیون غیر استاندارد(B) و استاندارد(b) به ازای هر سبک هویتیابی بر هویت ملی Model ضرایب غیر استاندارد ضرایب استاندارد t سطح معنیداری آمار همخطی خطای استاندارد B بتا سطح اغماض VIF 1 (Constant) 169/0 484/1 782/8 000/0 اطلاعاتی 083/0 130/0 141/0 563/1 120/0 499/0 005/2 هنجاری 079/0 432/0 506/0 446/5 000/0 469/0 132/2 اجتنابی 049/0 120/- 171/0- 423/2- 016/0 814/0 228/1 بحث و نتیجه Model Summaryb دوربین واتسون برآورد خطای استاندارد ضریب تعیین تعدیل یافته ضریب تعیین R مدل 605/1 43317/0 303/0 315/0 562/0 1 هویت ملی به عنوان هویت محوری 1 و به سبب امتزاج آن با سرنوشت سیاسی، اقتصادی و تداوم امنیت سرزمینی مرکز توجه این نوشتار قرار گرفت و تلاش شد یکی از جنبههای کمتر مطالعه شده آن یعنی تأثیر سبکهای هویتی بررسی شود."