چکیده:
ایرانیان مردمانی از نژاد آریا بودند . در ادوار باستانی ایران در هر دوره ای ایرانیان دین و آئینی خاصی داشتند از جمله اینها و آیینهایی که هر دوره ای ایرانیان صاحب دینی بودند از جمله دینها و آیینهایی که ایرانیان از همان ابتدا در بین خود حفظ کردند آیین " مهرپرستی " یا " خورشید پرستی " بود که آن " میترائیسم " هم گفته می شود . آریاییها قبل از آمدن به خلافت ایران نیز این دین را داشتند برای همین این آیین بین ایرانیان و هندیان و آریایهایی که در اروپا ساکن شدند آیین مشترک بود و این اشتراک را می توان در آثار دینی این اقوام ساکن در نقاط مختلف مشاهده کرد .
خلاصه ماشینی:
"4در عصر ساسانیان هم گر چه دین رسمی زردشتی بود لیکن خدای مهر به عنوان ایزد و فرشته معتبر در میان ایرانیان مورد تقدیس قرار گرفت5به طوری که در نقش بر جستهای در«طاق بستان»که مراسم تاجگذاری اردشیر دوم از دست اهرمزدا را نشان میدهد و«مهر»ناظر بر این صحنه است.
6 اغلب محققان تاریخ ادیان با توجه به سابقه پرستش و دوام نیایش«مهر»در ایران «مهر پرستی»را یک ایرانی به حساب میآورند و اساس و بنیان این آیین را اعتقادات ثنوی ایرانیان میپندارند اما رواج مهر پرستی به عنوان دین ویژه در غرب بوده است.
2«شراب مقدس و دایی»در میترائیسم:یکی از مراسمهای که مهر پرستان هنگام انجام دادن قربانی انجام میدادند خوردن شراب مقدسی بود که از آیین و بردین وارد ادیان ایرانی از جمله میترائیسم شده است و این شراب از گیاهی به نام«هوم»تهیه میشد که نوشیدن آن باعث میشد که روحانیون به اسرار غیبی دست یابند.
سر بازان و مردمان جنگی اکثریت مهر پرستان را تشکیل میدادند همچنان که نظام و نظامی گری از امور مردانه است آیین مهری نیز ظاهرا مردانه بود و نشانهای از تشرف زنان به این دین و دخالت و شرکت آنان در مراسم و آیینهای مذهبی به چشم نمیخورد و ورود به جرگه مهر پرستان برای مردان نیز امری دشوار و مستلزم گذراندن مراحل و آزمایشهای سخت و گوناگون بوده است و برای رسیدن به مقام«پیری»باید مراحل هفتگانه را طی میکردند."