چکیده:
حسابرسان برای قیمت گذاری خدمات حسابرسی از عوامل گوناگونی استفاده می کننـد. از لحاظ نظری ، ریسک و پیچیدگی واحدی که رسـیدگی مـی شـود از عوامـل اصـلی مـوثر بـر حق الزحمة حسابرسی است . هدف این پژوهش ، بررسی تاثیر ریسک وضعیت مالیاتی شرکت بـر حق الزحمة حسابرسی است . ریسک یادشده از طریق اندازة نرخ موثر مالیاتی شرکت کمی سـازی می شود. در این راستا، هر چه نرخ موثر مالیاتی کمتر باشـد، ریسـک وضـعیت مالیـاتی شـرکت (اجتناب مالیاتی ) بیشتر اسـت . بـرای بررسـی ایـن موضـوع ، نمونـه ای متشـکل از ٦٢ شـرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال های ١٣٨٧ تا ١٣٩٢ انتخاب شد. فرضیه هـای پژوهش به کمک تحلیل رگرسیون بررسی شدند. شواهد پژوهش نشـان مـی دهـد رابطـة منفـی (مثبت ) و معناداری میان نرخ موثر مالیات (ریسک وضعیت مالیـاتی ) و حـق الزحمـة حسابرسـی وجود دارد. به بیـانی ، هـر چـه وضـعیت مالیـاتی شـرکت از ریسـک بیشـتری برخـوردار باشـد، حق الزحمة حسابرسی بیشتری پرداخت می شود. همچنین نتایج پژوهش برقراری رابطة مثبـت و معنادار میان اندازة شرکت و گزارش زیان را تایید کرد و نشان داد میان اهرم مالی و اظهار نظـر تعدیل شده با حق الزحمة حسابرسی رابطة منفی و معناداری وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به اینکه برای محاسـبة ایـن نـرخ ، باید از اطلاعات مالیات پرداخت شده و سـود بـیش از ٥ سـال اسـتفاده شـود و بـا در نظرگـرفتن وضعیت اقتصادی و تجاری ایران و مدت زمان طولانی وصول مالیات ها و تجربـه هـای محققـان دیگر به ویژه دیرنگ و همکاران (٢٠٠٨)، میزان اجتناب مالیاتی (نرخ مؤثر مالیات ) در این پژوهش نیز از رابطة ٣ محاسبه شده است : ∑t6=1tax paidt رابطة ٣) tong − runeffectiʋe taxrate =∑6 t=1pre − taxincomet به گفته ای دیگر، نرخ مؤثر مالیات از تقسیم مجموع مالیات پرداختی طی ٦ سـال بـر مجمـوع سود قبل از مالیات طی آن ٦ سال به دست می آید.
در این پژوهش تلاش شده است با در نظرگـرفتن محـیط قـانونی و حرفـه ای حسابرسـی در ایران و سایر تحقیقات انجام گرفته در این زمینه ، عوامل مؤثر بر حق الزحمة حسابرسی و برخـی از متغیرهای مهم برای کنترل تأثیر وضعیت مالیاتی بررسی شود.
نتایج رگرسیون در هر یک از سال های پژوهش سال ضریب متغیر سطح معناداری آمارة t ضریب تعیین تعدیل شده 0/296 -1/98 0/053 -0/669 1387 0/308 -2/027 0/047 -0/707 1388 0/303 -1/947 0/104 -0/605 1389 0/366 -1/318 0/194 -0/491 1390 0/445 -1/212 0/230 -0/376 1391 0/402 -1/913 0/051 -0/735 1392 نتیجه گیری و پیشنهادها نتیجة اصلی این پژوهش ، گویای رابطة منفی (مثبت ) و معنادار میان نرخ مـؤثر مالیـات (ریسـک وضعیت مالیاتی یا اجتناب مالیاتی ) و حق الزحمة حسابرسی است .
Journal of Accounting, Auditing & Finance, 24(1): 115-144."