چکیده:
در پژوهش پیش رو، سه حرف اضـافة مکـانی wæl،tɑ و ærɑ از گـویش کـردی گـورانی را ازدیـدگاه معناشناسـی شـناختی بررسـی مـی کنـیم . یکـی از تـازهتـرین الگوهـای مطـرحشـده در بررسـی معنـایی حـروف اضـافه ، الگـوی چندمعنایی سامانمند١ (تایلر و ایـوانز٢، ٢٠٠١، ٢٠٠٣؛ ایـوانز و تـایلر، a٢٠٠٤، b٢٠٠٤؛ ایـوانز، ٢٠٠٤، ٢٠٠٥، ٢٠٠٦) است که معیارهای کاربردی و روشنی را برای شناسایی معناهای مجـزا٣ و معنـای اولیـة حـروف اضـافه پیشـنهاد می دهد. هدف ما این است که با بهرهگیری از این الگو، سه حرف اضافة نامبرده را واکـاوی معنـایی کنـیم و پـس از شناسایی معناهای مجزا و معنای اولیة هریک از آنها، شبکة معنایی آن را رسم نمـاییم . یافتـه هـای پـژوهش نشـان 4می دهند که معنای اولیة wæl «همراهی » است و در شبکة معنایی آن نه معنـای مجـزا و دو خوشـة معنـایی وجـود دارد، معنای اولیة tɑ «پایان» است و در شبکة معنایی آن چهـار معنـای مجـزا دیـده مـی شـود و معنـای اولیـة ærɑ «برای و به خاطر» است و شبکة معنایی آن دارای چهار معنای مجزا و یک خوشة معنایی است .
خلاصه ماشینی:
از آنجا که تاکنون هیچ پژوهشی پیرامون بررسی معنایی حـروف اضـافة زبـان کـردی دیـده نشـده است ، می خواهیم برای نخستین بار این کار را با رویکردی شناختی و برپایة الگـوی چنـدمعنایی سـامان- مند روی حروف اضافة گویش گورانی انجام دهیم .
پرسـش اصـلی پژوهش این است که کدامیک از معناهای سه حرف اضافة wæl،tɑ و ærɑ در گـویش گـورانی اولیـه و کدامیک مجزا هستند و ارتباط میان این معناها چگونه درقالب یک شبکة معنایی نشان داده می شود.
بخـش چهـارم بـه بررسـی معنـایی سـه حرف اضافة wæl،tɑ و ærɑ، شناسایی و واکاوی معناهای مجزا و معنای اولیة آنها و نیز رسم شـبکة معنایی آنها اختصاص دارد و در بخش پنجم ، نتیجه گیری می کنیم .
راسخ مهند و رنجبر ضرابی (١٣٩٢) شبکة معنایی دو حرف اضافة «در» و «سـر» را ازدیـدگاه معناشناسـی واکاوی کردهاند و معنای اولیه و معناهای متمایز این دو حـرف اضـافه را بـه کمـک معیارهـای تـایلر و ایـوانز (٢٠٠٣) شناسایی و شبکة معنایی آنها را رسم نمودهاند.
٣. پایگاه نظری پژوهش یکـی از دشـواریهـای همیشـگی در راه شناسـایی شـبکة معنـایی حـروف اضـافه ، ایـن اسـت کـه هـر پژوهشگری در این زمینه رویکرد متفـاوتی بـرای شناسـایی معنـای اولیـه و معناهـای مجـزای حـروف اضافه و سرانجام دستیابی به شبکة معنایی آنها درپیش گرفته است .
TR LM / شکل ٢: نمای فضایی مفهوم «همراهی » حرف اضافة wæl Figure 2: Spatial scene of the "companionship" concept for the preposition "wæl" این معنای wæl در جمله هایی مانند ١ و ٢ دیده می شود: 1.