چکیده:
در این پژوهش با تحلیل ساخت تصریفی بیش از ٢٠٠ فعل از کردی گورانی ، به بررسی پسوندها و پیشوندهای تصریفی فعل در این گویش از زبان کردی و مقایسـة آن بـا زبـان فارسـی معیـار پرداخته می شود. این فعل ها در زمرة رایج ترین و پرکاربردترین فعل هـای سـاده در ایـن گـویش هستند. روش انجام این پژوهش از گونة توصیفی ، تحلیلی و تطبیقی است و ما یافته های خود را در دو گروه پسوندها و پیشوندهای فعلی ، دسته بندی کردهایم . پسوندها خود چهـار دسـته را در بر می گیرد: ١. شناسه ها، ٢. پسوندهای فعلی ستاکسـاز، ٣. پسـوندهای فعلـی نمـودسـاز و ٤. پسوند التزامی . در دسته بندی ریزتر، پسوندهای ستاکساز شـامل پسـوندهای سـتاک گذشـته ، حال ، مجهول و سببی هستند. پسوندهای نمودساز نیـز خـود بـه پسـوندهای گذشـتة کامـل ، گذشتة استمراری ، گذشتة استمراری دور، گذشتة استمراری نقلی و حال کامل تقسیم می شوند. پیشوندهای فعلی هم چهار دستة : ١. نفی ، ٢. امـر ، ٣. نهـی و ٤. التزامـی را شـامل مـی شـوند. یافته های این پژوهش همچنین نشان می دهد که فعل در گویش گورانی دارای تصـریف شـمار، شخص ، زمان، نمود، وجه و جهت است .
خلاصه ماشینی:
"تنها پژوهشی که در آن به بحث پیشوندها و پسـوندهای تصـریفی فعـل در گـویش گـورانی پرداخته شده است را می توان پایان نامة جواد بامشادی (١٣٩٢ الف ) دانست ، که در کنار بررسـی ساختار فعل در گویش گورانی ، پسوندها و پیشوندهای آن را نیز بررسی کرده و مقالـة پـیش رو نیز برگرفته از همین پایاننامـه اسـت .
این گونه گونی و پیچیدگی شناسه ها در گورانی بیشـتر به دو دلیل است : یکی اینکه این گویش چند پسوند ستاکساز واکه ای ، همانند ̄a– ،i - ،ya - و ya– و چند پسوند نمودساز مختوم بـه واکـه ، هماننـد ̄ya– ، ̄ta- و ̈u- دارد (کـه در دو بخـش پسین مورد بررسی قرار خواهند گرفت )، و هنگـامی کـه شناسـه هـا بـه ایـن سـتاکهـا افـزوده می شوند در اثر التقای واکه ها، واکة نخست شناسه حذف می گردد و همین امـر سـبب اخـتلاف شناسه پس از همخوان و واکه می شود.
در زبان فارسی نیز ستاک سببی از افزودن پسوند na– به پایـة فعلـی سـاخته مـی شـود و پسـوند گذشته در فعل سببی d– است ، که گاهی id– نیز ممکـن اسـت بـه کـار رود (مشـکوهالـدینی ، ١٣٩٠: ٦٧)."