چکیده:
در بین ابعاد مختلف مصرف فرهنگی ، مصـرف سـینما جـزو بکرتـرین زمینـه هـای پژوهشـی در عرصـة جامعه شناسی هنر است . مطالعة حاضر در پی بررسی وضـعیت ذائقـة سـینمایی شـهروندان اسـت . ایـن پژوهش با روش پیمایشی ، با استفاده از ابزار پرسش نامه ، و به شیوة نمونه گیری خوشه ای چندمرحلـه ای در بین ٤١٠ نفر از شهروندان شهر مشهد انجام گرفته است . یافته ها نشان می دهد میانگین تماشای فیلم سینمایی در بین شهروندان پنج ساعت و نه دقیقه در هفته است . میانگین ارزش هنری ذائقة سـینمایی ٦٩/٥ درصد افراد در حد متوسط و پایین تر از متوسط است . نتایج پژوهش نشان می دهـد اولا، اسـتقبال زیاد تماشاگران از یک فیلم یا کارگردان حتما نشان دهنـدة ارزش هنـری بـالای آن فـیلم یـا کـارگردان نیست ؛ ثانیا، اعمال ممیزی برای بعضی از فیلم ها و توقیف برخـی از آن هـا حتمـا موجـب اسـتقبال کـم تماشاگران نمی شود؛ ثالثا، در استقبال تماشاگران از یک فیلم یا فروش آن در گیشه عوامل دیگری نیـز، غیر از ارزش هنری آن ها، موثر است .
خلاصه ماشینی:
اگرچه همواره و در همـة دوره هـا نیز میان هنر و صنعت سینما ناهمسازی وجود نداشته و استثناهای بسیاری نیـز مـی تـوان یافـت ؛ یعنی می توان مواردی یافت که هدف فیلم سازان توجه به گیشه بـوده و در عـین حـال ، بـه لحـاظ زیبایی شناختی ، هنری ناب تولید شده است ؛ نیز مواردی می توان یافت که هدف صرفا تولیـد اثـری متعالی و هنری بوده و در عین حال ، سرمایة فراوانی نیز نصیب تولیدکننده شده است .
به رغم ابعاد دیگر مصرف فرهنگی ، به بررسی جامعه شناختی مصرف سینما به هـر شـکل آن کمتـر توجه شده است ؛ اندک مطالعات موجود نیز بیشتر به مضـمون و محتـوای فـیلم هـای سـینمایی و فیلم سازان پرداخته اند تا تماشاگران و مخاطبان .
از زمـانی کـه تلویزیون پا به عرصة وجود گذاشت و موجودیت سینما را به خطر افکنـد تـا بـه امـروز کـه وسـایل گوناگون الکترونیکی و ارتباطی ، به منزلة رقبایی سرسخت ، بـرای سـالن هـای نمـایش فـیلم عمـل می کنند از شمار این تماشاگران سینمارو کاسته شده است ، اما هنوز هم این تعـداد در مقایسـه بـا استقبال کنندگان سایر هنرها بسیار بالاست و اگر اقبال از سـینما را بـه مفهـوم کلـی آن و بـه هـر صورتی (سالن های سینما، تلویزیون ، دستگاه ویـدئو و سـایر وسـایل الکترونیکـی جدیـد) در نظـر بگیریم ، نه تنها از تعداد تماشاگرانش کاسته نشده ، که روز به روز بر تعـداد آن افـزوده شـده اسـت .