چکیده:
درباره لزوم یا عدم لزوم رعایت قواعد تجویدی، نظریات متفاوت و گاه متضادی وجود دارد. از سویی برخی دانشوران، رعایت قواعد تجوید را حرام میدانند. از دیگر سو، عدهای آن را همانند نماز، واجب عینی میدانند. برخی از دانشوران نیز بین یادگیری قواعد تجوید و عمل به آن تفکیک قائل شدهاند. چنانکه در این بین، تفصیلهای دیگری نیز به چشم میخورد. در این مقاله ضمن یادآوری مهمترین نظریات در این باره، از حدود و معیار وجوب مباحث تجوید سخن گفته شده است. نگارنده معتقد است تنها رعایت قواعدی از مباحث تجویدی واجب است که عمل نکردن به آن، مخل صحت قرائت باشد و برخلاف نظریه مشهور، تشخیص صحت و فساد باید به کارشناسان واگذارشود، نه عرف مردم.
There are different and sometimes contradictory views concerning the necessity or the unnecessity of observing the rules of tajwīd in reading the Qur’ān. On one hand، some scholars regard observance of the rules of tajwīd as unlawful and on the other hand، some regard it as individual obligation، like prayer. Some scholars also distinguish between the rules of tajwīd and practicing it. Similarly، other details are also observed in this respect. In the present article، first the most important views concerning this problem are brought up; then، the limits and criterion of the obligation of tajwīd discourses are talked about. Furthermore، the writer has concluded that only the observance of those rules of the tajwīd discourses are obligatory that failing to observe them would violate the correctness of reading and، contrary to the legal popular belief، the realization of the correctness and corruption should be entrusted to the experts and not to people’s convention.
خلاصه ماشینی:
"آیا میتوان به دلیل احتمال وسواسی شدن عدهای، باب فقه را مسدود کرد؟ وانگهی، دلایل محکمی در دست است که در صدر اسلام نیز رعایت قواعد تجویدی در حدی که باعث صحیحخوانی قرآن شود، مورد توجه بوده و روایات فراوانی که درباره امام جماعت و اولویت امامت شخصی که قرائت او نیکوتر است، وارد شده، یکی از دلایل مطلب یاد شده است.
» (امام خمینی، رساله نجاة العباد، 101) اگر رعایت مخارج حروف در حد عربی صحیح واجب است، کدام دانش متکفل بیان این مطلب است که مخارج حروف یعنی چه و چگونه میتوان آن را رعایت کرد؟ 6- همان گونه که در فتوای یاد شده از امام نیز مشاهده میشود، ایشان به پیروی از دیگر فقیهان، تشریفات و زیباییهای تجویدی را غیر لازم میدانند و بین واجب نبودن امری با ناشایسته بودن آن تفاوت بسیار است.
(امام خمینی، تحریر الوسیله، 1/134) ز) روایاتی که مردم را برای یادگیری قرآن به ابن امعبد و دیگران ارجاع میدهد نیز صرف نظر از مباحث سندی، نه تنها دلالتی بر لزوم و وجوب ندارند، بلکه بهترین دلیل بر استحباب مراجعه به این افراد است.
برای اثبات وجوب کفایی تعلیم، ادعای اجماع شده و برای لزوم عمل به قواعد تجویدی نیز به سخنان قدمای دانشمندان قرائت و تجوید از اهل سنت استدلال شده که معتقد بودند رعایت همه اصول تجوید واجب است و کسی که آن را درست ادا نکند، گناهکار است؛ چه از مواردی باشد که عدم رعایت آن باعث تغییر در بنای کلمه و فساد معنا میشود، یا در غیر این موارد باشد."