چکیده:
سنت های اسلامی به مثابه ی سفارشی الاهی نخستین بار بوسیله رسول خـدا در جامعه ی مسلمانان مطرح شد، این در حالی بود که هنـوز سـاختار اجتمـاعی سرزمینهای اسلامی، شاکله ای بیشتر عربی بود تا اسلامی. همـین دیـدگاه سـبب شد تا خلفای سه گانه و در ادامه ی آنها، امویان ، با شخصیشـماری سـنن نبـوی بکوشند تا سنتهای جدیدی را به نام خـود ثبـت نماینـد. فضـای فکـری شـام و فرمانروایی طولانی مدت امویان در این سامان از یک سو و شیوه عربی ـ رومـی آن هم بر همان مبناهای پذیرفته شده در مکه از سـوی دیگـر بـه یـاری جایگـاه قریشی بودنشان زمینه و مقدمات لازم برای سنت سـازی امویـان را فـراهم کـرد. چشم انداز قریشی ـ عربی و انتساب جعلـی بـه پیـامبر و بعـدها بهـره گیـری از صحابه ی حدیث ساز، شیوه ی نویی را در سنت سازی بر مبنـای حـذف دوامـدار فضایل اهل بیت و شخصیت بخشی به امویان در تاریخ اسـلام ثبـت کـرد. ایـن نوشتار یکی از نمونه های جعـل سـنن ، یعنـی روزه داری در عاشـورا را در یـک
خلاصه ماشینی:
فصلنامه علمی ـ پژوهشی تاریخ اسلام سال شانزدهم ، شماره سوم پاییز ١٣٩٤، شماره مسلسل ٦٣ درآمدی بر سنت سازی امویان ؛ مطالعه روندی- فرایندی روزه عاشورا بر مبنای نظریه پخش تاریخ دریافت : ٩٤/٣/٧ تاریخ تأیید: ٩٤/٧/١٤ احمد فلاح زاده 1 سنت های اسلامی به مثابه ی سفارشی الاهی نخستین بار بوسیله رسول خـدا در جامعه ی مسلمانان مطرح شد، این در حالی بود که هنـوز سـاختار اجتمـاعی سرزمینهای اسلامی، شاکله ای بیشتر عربی بود تا اسلامی.
بـه عنـوان نمونـه ، نجـم الـدین طبسی کتابی با نام صوم عاشوراء بین السنۀ النبویۀ و البدعۀ الامویۀ نوشته است کـه در نوع خود، تحقیق شیوایی درباره روزه عاشورا است که همان طور که از نامش پیـدا اسـت ، درآن ، روزه عاشورا از دوران پیامبر تا دوران های بعدی بررسی شده است .
هم چنین برآیند یک بررسی تاریخ اخلاق اسلامی این است که در سده نخست اسلامی، چیزی به نام روزه عاشورا در میان اهل اخلاق و سالکان شهرت نداشت .
ابن سعد، پیشین ، ج ٤، ص ١٧٠؛ طبری، پیشین ، ج ٤، ص ٢٨٣؛ جاحظ نیز این سیاست معاویه را نکوهید (جاحظ ، الرسائل السیاسیۀ، چاپ دوم ، بیروت : دار و مکتبه هلال ، ١٤٢٣ه .
ق /١٩٨١م ، ج ١، ص ٤٦٢ ، ج ٢، ص ٥٠٠ و ص ٧٦٩؛ ابن عبدالبر، پیشین ، ج ٣، ص ١١٤٧؛ این حدیث در واقع رقیب روایت پیامبر درباره حضرت علی است که او را به منزله هارون نسبت به موسی می دانست .