چکیده:
نوشتار حاضر، برجام را از منظر سرمایه اجتماعی مورد بررسی قرار میدهد. در این راستا، تلاش خواهد شد از رویدادها و روندهای مشاهدهشده در جامعه ایرانی در ارتباط با مذاکرات هستهای و برجام، بهمثابه شاخصهایی برای ترسیم وضعیت کنونی سرمایه اجتماعی در ایران بهره گرفته شود. همچنین، نقش برخی کارکردهای آشکار و پنهان مذاکرات هستهای و دستیابی به برجام، سازوکار تصمیمگیری در داخل نظام سیاسی ایران، اعلام مواضع گروههای مرجع و نیز مشارکت شهروندان در مباحث مربوطه در تقویت یا تضعیف سرمایه اجتماعی در کشور نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
خلاصه ماشینی:
ir فصلنامه مطالعات راهبردی سال نوزدهم شماره دوم تابستان ١٣٩٥ شماره مسلسل ٧٢ مقدمه سرمایه اجتماعی جزو آن دسته از مفاهیم جامعه شناختی هستند که به رغـم گذشـت بـیش از یک قرن از طرح و بسط اولیه آن توسط فیلسوفان اجتمـاعی نظیـر لیـدا هنیفـان ١، آلکسـیس دوتوکویل و جان دیویی (٢٠٠٤ ,Farr) و کاربسـت متـأخرتر آن در تحلیـل شـرایط جوامـع مختلف از سوی جامعه شناسانی نظیر بوردیو، کلمن و پاتنام ، نه تنها رو به ضـعف نگذاشـته ، بلکه در دو دهه اخیر توجه بسیاری از جامعه شناسان و سیاست گذاران را به خود جلب کرده ؛ به طوری که در عرض سال های اخیر میزان پژوهش ها، کتاب ها و مقالات دانشگاهی مـرتبط با سرمایه اجتماعی، همواره در حال افزایش بوده و نسبت به دهه های آخر قرن بیستم ، ده هـا برابر شده است (٢٠٠٣ ,Adam and Rankevich).
در برخی از این موارد، گروه های منتقد برجام ضمن سوء استفاده از بخشی از سخنان رئیس جمهور، انتظارات مردم را تشدید کرده اند که بـه عنـوان نمونـه ای از آن ، مـیتـوان بـه سـخنان ایشـان در خصوص ارتباط تحریم ها با همه امـور کشـور (حتـی مسـائل زیسـت محیطـی) اشـاره کـرد کـه رسانه های منتقد دولت با صرف نظر کردن از روح کلی صحبت های ایشان ، به نقـل از ایشـان ، بـر حل مشکل آب پس از رفع تحریم ها تمرکز کردند (مهر، خرداد ١٣٩٤- الف )؛ در حالی کـه همـه ایرانیان تا چند سال پیش شاهد بودند که تحریم ها چه گستره وسیعی از زندگی روزمـره آن هـا را (از سوخت خودروها گرفته تا داروهای مربوط به بیماران خاص ) تحت تأثیر قرار داده بود.