چکیده:
برنامههای توسعه نقش مهمی در پیشرفت جوامع داشتهاند تا بدانجا که یکی از الزامات توسعه، برنامهریزی منسجم، هدفمند و پایدار است که فارغ از مشکلات سیاسی و حاشیهای و همچنین تغییر دولتها، ساختار اجتماعی کشور را مدیریت کند. ایران در میان کشورهای درحالتوسعه از جمله کشورهایی است که سابقهای دیرینه در تدوین و اجرای برنامههای میانمدت دارد اما بهرغم این مهم غالب اهداف این برنامهها محقق نشده و عملا زمینه تحرک و پویایی اجتماعی فراهم نیامده است. دعوی برنامهریزان توسعه این بوده که در پس برنامههای توسعه انقلابی اقتصادی و دگرگونی عظیم سیاسی در نظام اجتماعی حاصل میشود. با این دعوی عدم تحقق اهداف در برنامههای توسعه به نقص در اجرا و عدم تمکین مجریان به برنامههای توسعه نسبت داده شد. این مهم در حالی است که عدم تحقق اهداف برنامههای توسعه، مولد عوامل مختلفی است که در این میان ضعف ساختار برنامههای توسعه بهویژه در حوزه ضمانت اجرایی و امکانسنجی و عدم وجود پیشنیازهای نهادی برای نظارت و کنترل کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله با تأکید بر دو مؤلفه مذکور به بررسی الزاماتی میپردازیم که امر نظارت و کنترل را میسر و ممکن میسازند
خلاصه ماشینی:
این مهم در حالی است که عدم تحقق اهداف برنامه های توسعه ، مولد عوامل مختلفی است که در این میان ضعف ساختار برنامه های توسعه به ویژه در حوزه ضمانت اجرایی و امکان سنجی و عدم وجود پیش نیازهای نهادی برای نظارت و کنترل کمتر مورد توجه قرار گرفته است .
ذینفعان کسانی هستند که یا مزایای فعالیت مربوط به توسعه شامل آنان میشود و یا منافعشان تحت تأثیر این فعالیت قرار میگیرد؛ بنابراین توصیه میشود در تمام فرایندهای برنامه ریزی توسعه تحلیل ساده مربوط به ذینفعان نیز صورت گیرد ( United Nations ٢٠٠٩ ,Development Programme)؛ به عبارت دیگر، تعیین اهداف یک کار صرفا فنی نیست بلکه باید منعکس کننده آمال مردمی آگاه و جامعه مدنی هشیاری باشد تا حمایت اجتماعی و سیاسی را داشته باشد (٢٠١٢- Twelfth five year plan).
٢. بایسته های نظارت سامانمند جهت وصول اطمینان از تحقق برنامه های توسعه توسط کارگزاران به کنتـرل عناصر و اجزای اصـلی فراینـد اجرای برنامه ها نیاز داریم تا به صورت سامانمند و مستمر بـه تعیـین استانداردهای عملکرد برای اهداف برنامه ریزی شده ، طراحـی سیـستم بـازخورد اطلاعات ، مقایسه عملکرد واقعی بـا اسـتانداردهای از پـیش تعیین شده و مشخص کردن این که آیا انحرافاتی در طی فرایند وجود دارد یا نه و تعیین میـزان اهمیت آن ها و نیز انجام اقدامات اصلاحی جهت حصول اطمینان از اینکه همـه منابع سازمان به شیوه ای بسیار مؤثر و با حداکثر کارایی ممکن در جهت دستیابی به اهداف سازمان مورد استفاده قرار گرفته است ، بپردازیم .