چکیده:
فمینیسم اسلامی در شاخه هرمنوتیکی خود، ارائه خوانشی جدید از قرآن کریم جهت اثبات «برابری جنسیتی میان مردان و زنان» به عنوان یک آموزه اصیل قرآنی را سرلوحه همت خویش قرار داده است. از آنجا که یکی از مهمترین پایههای اثبات این مدعا، شواهد زبانشناختی است، فمینیستهای مسلمان با استناد به مفاهیم «زوجیت» و «ذکر/أنثی» و کاربرد هریک از آنها در قرآن کریم، بر برابری جنسیتی زنان و مردان اصرار ورزیدهاند. مبتنی بر همین دغدغه این نوشتار نیز با اتخاذ رویکردی زبانشناختی، به نتایج هرمنوتیکی ایشان توجه نموده و پس از بازیابی واژگان متعلق به حوزه معنایی «جنس و جنسیت» در قرآن کریم، امکان اثبات ایدهی «برابری جنسیتی» درتعالیم قرآنی را به قضاوت نشسته است. این مطالعه نشان داد که قرآن کریم علاوه بر تمایزگذاری میان دو حوزه «جنس» و «جنسیت»، رابطه میان مردان و زنان را در دو سطح مجزای خانواده و اجتماع به بحث گذارده و با وجود ارتقای جایگاه بانوان، نقش مردان و زنان را به صورت مکملی ـ و نه برابر ـ تبیین نموده است.
خلاصه ماشینی:
"٢. دیدگاه هرمنوتیکی نواندیشان فمینیست مسلمان جریان هرمنوتیکی فمینیسم اسلامی که طلایه دار تأسیس یک گرایش تفسیری نوین در جهان اسلام نیز شد، منبع و مرجع اصلی خود جهت اثبات برابری جنسیتی را «قرآن کریم » معرفی نموده (p١٩٩ ,٢ vol ,٢٠٠٢ ,(١) Badran؛ & preface ,١٩٩٩ ,Wadud p١) و از رهگذر تفسیر این متن مقدس ، اینچنین وانمود نموده که اساسا «برابری جنسیتی » جزء آموزه های بنیادین قرآن کریم است (جهت مطالعه بیشتر، ر.
با وجود تلاش های علمی لغت شناسان مسلمان ، همچنان دو پرسش مهم بر سر جای خود باقی است که پاسخ بدان ها می تواند زوایای دیگری از کیفیت رابطه شوهر و همسر در خانواده را از منظر قرآن کریم روشن سازد: اولا: ریشه سه حرفی «زوج » در عباراتی چون «زاج زوجا بینهم » به معنای «آنها را بر ضد یکدیگر برانگیخت و ایجاد اختلاف نمود» نیز بکار رفته است (ازهری ، ٢٠٠١م ، ج١٠، ص٣٣٢؛ ابن منظور، ١٤١٤ق ، ج٢، ص٢٨٥؛ فیروزآبادی ، ٢٠٠٥م ، ص١٩٢؛ حسینی زبیدی ، ١٤١٤ق ، ج٣، ص٣٩٦).
زوج واژگانی «ذکر/أنثی » واژه «ذکر» که در زبان عربی و دیگر زبان های سامی همچون آشوری ، اکدی ، عبری ، آرامی ، سریانی و سبایی ، واژه ای شناخته شده است ، به معنای «جنس مذکر» و به صورت روشن تر «نر» می باشد (فراهیدی ، ١٤١٠ق ، ج٥، ص٣٤٦؛ ابن منظور، ١٤١٤ق ، ج٤، ص٣٠٩؛ ١١٢-١١٠ pp ,٢١ Vol ,١٩٩٨ ,Gelb؛ ٤٤٧&٤٤٣ pp ,٢٠٠٠ ,Black؛ ٢٧١ p ,١٩٣٩ ,Gesenius؛ ٣٣٠&٣٢٩ pp ,١٩٩٥ ,Hoftijzer؛ p ,١ Vol ,١٩٠٣ ,Jastrow ٤٠٠؛ ٦٤ p ,٢٠٠٢ ,Costaz؛ ٣٨ p ,١٩٨٢ ,Beeston)."