چکیده:
نظم اجتماعی را میتوان یکی از موضوعات مهم و مورد توجه در جامعه شناسی دانست به طوری که بسیاری از جامعه شناسان تمامی مباحث این حـوزه را به دو مکتب نظم و تضاد تقسیم کرده اند. اما در عین حال این موضوع حالتی پارادوکسیکال دارد چرا که از یک سو این باور وجود دارد که برای دسـتیابی به پیشرفت جامعه به حداقلی از نظم اجتماعی نیاز است و از سوی دیگر این پدیده در تقابل با آزادیهای اجتماعی قرار می گیرد و نشانه ای بـرای اعمـال قدرت محسوب می شود. نظم اجتماعی در سطوح کلان ، میانی و خرد قابل تحلیل است و ابعاد و زوایای گوناگونی را دربرمی گیرد. در این مقاله سعی بر این است تا نظـم اجتمـاعی از دیدگاه خرد (از منظر کنشگران ) مورد تحلیل قرار گیرد، به عبارت دیگر تلاش میشود تا شاخص هایی که میتواند معرف نظم اجتمـاعی باشـد از درون مطالعات پیشین و منابع تجربی استخراج گردد و مهمترین متغیرهای تاثیرگذار بر نظم اجتماعی معین گردد. شناخت عوامل موثر بـر نظـم اجتمـاعی در نهایت ما را به دست یافتن به مدل نظری روشنی در این زمینه رهنمون میگردد. این مدل نشان دهنده عوامل و پارامترهای مهم تاثیرگذار در ایـن زمینـه است و در عین حال این امکان حاصل گردید تا بتوانیم وضعیت نظم اجتماعی در سطح خرد را در شهرهای مختلف با یکدیگر مقایسه نماییم و تفـاوت هـا و شباهت های آنها را با یکدیگر نشان دهیم . در نهایت با مقایسه وضعیت این سه شهر راهکارهای اجرایی برای برقراری نظم اجتماعی ارائه شده است .
خلاصه ماشینی:
این عقیده وجود دارد که چون جوامع پیشرفته به توسعه اقتصادی دست یافته اند و افراد در این جوامع از مرز نیازهـای اولیـه زنـدگی عبور کرده و به دنبال ارتقاء سطح کیفی زندگی خود و تعالی بخشیدن به آن هستند نوعی اعتماد جمعی در آنها شکل گرفته که این نوع اعتماد باعث ایجاد پیوندی گسترده و عمیق در بین آحاد جامعه می شود و آنها را در دستیابی به اهداف برتر یاری می رساند، در حالیکه در جوامع کمتر توسعه یافته دلایل مختلفی برای عدم اعتماد به دیگران وجود دارد و همین موضوع باعث تضـعیف احسـاس پیوند نسبت به دیگران میشود و نوعی فردگرایی خودخواهانه را ایجاد مینماید که در نهایت برشکل گیری و تداوم نظم اجتمـاعی اثری نامطلوب برجای میگذارد.
مهدی امیرکافی (١٣٨٠) در جمع بندی پژوهش خود تحت عنوان «اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن » نشـان مـیدهـد کـه میـزان اعتماد اجتماعی بین افراد در شهر تهران عاملی مهم در همبستگی اجتماعی و نظم انسجامی است و متغیرهایی مانند امنیت ، مقبولیـت اجتماعی، و دگردوستی نقش مهم و اساسی در ایجاد آن دارند.