چکیده:
یکی از مسائل دربارة آیات تحدی، چند و چون سیر تحدی در آنهاست. یکی از دیدگاهها آن را از باب اشد به اخف دانسته است. در زمینة این دیدگاه، تحلیلهای گوناگونی بیان شده که جدیدترین آن بر اساس ترتیب تحدی در آیات 88 سورة اسراء، 38 سورة یونس و 13 سورة هود است. از دیدگاه ما، این تحلیل بر مبنای تأویل نحوی پیچیده و معنای دیریاب از آیة 13 سورة هود ارائه شده است. ما این تحلیل را بر پایة دیدگاه معناشناختی ایزوتسو نقد و بررسی کردهایم. ما نیز راز تحدیهای گوناگون قرآن را از اشد به اخف میدانیم، لیکن تحلیل ما از آن بر اساس تحدی بر مبنای ترتیب آیات 38 سورة یونس، 13 سورة هود و 34 سورة طور است. ویژگی تحلیل ما در این است که اولا تحلیل نحوی و معنای ارائه شده از آیة 13 سورة هود، بدون هیچ گونه تقدیر و پیچیدگی و زودیاب است. ثانیا تحلیل ما تصویر روشن و بیتکلفی از سیر تحدی از اشد به اخف به دست میدهد
خلاصه ماشینی:
توضـیح آنکه واژه هایی که در قرآن استفاده شده ، واژه های جدیدی نیست ، بلکه واژه هایی هسـتند کـه مخاطبان قرآن پیش از نزول قرآن ، در نظم و نثر خود به کار میگرفتند، چون از یک سو، زبان هر قومی حاکی از نوع نگاه افراد آن به جهان است و از سوی دیگر، قرآن جهان بینی جدیـدی که در تقابل با جهان بینی عصر جاهلیت اسـت ، رقـم زده ، اولا ایزوتسـو بـا اسـتفاده از بررسـی معناشناسی درزمانی، واژگان کلیدی قرآن از قبیل «الله »، «اسلام »، «ایمان »، «کافر»، «نبـی» و «رسول » درصدد نشان دادن این تغییر جهانبینی است (ر.
بر این اساس ، در آیۀ تحدی ٣٨ سـورة یونس ، واژة «افتراه » و در آیۀ ١٣ سورة هـود، عـلاوه بـر آن ، خداونـد از واژة «مفتریـات » نیـز استفاده کرده است ؛ زیرا منکران قرآن آنچه را که پیامبر آورده ، بافتـۀ آن حضـرت مـیداننـد، چون بشر نمیتواند مستقیم با خداوند ارتباط برقرار کند.
در این صورت ، بر اساس آیۀ ٣٨ سورة یونس و ١٣ سورة هود از منکران قرآن خواسته شده که به ترتیب یک سوره و ده سوره همانند سوره هـای قـرآن بیاورند.
نقد و بررسی برخی از مفسران و دانشمندان معنای دیگری برای کلمۀ «مفتریات » بیـان کـرده انـد و آن اینکه در این آیه تحدی، خداوند با آوردن قید «مفتریات » درصدد تخفیف اسـت و از منکـران قرآن خواسته است که ده سوره همانند قرآن از نظـر فصـاحت آورنـد، گرچـه از نظـر محتـوا، مفتری (بافته شده ، غیرواقعی) باشد (ابن عاشـور، بـیتـا، ج ١١: ٢١٩؛ فاضـل لنکرانـی، ١٣٧٦: ٣٨ـ٣٩؛ آلوسی،١٤١٥ق .