چکیده:
در مطالعة زبانها و گویشها، نام های جغرافیایی اهمیت خاصی دارند. زیرا این نامها بخشی از میراث معنوی و فرهنگی اقوام و ملتها محسوب میشوند و بیشک بررسی و مطالعة علمی آنها علاوهبر ارزش زبانشناسی، در شناخت هویت تاریخی آنها بسیار مؤثر است. علمی که به بررسی نام های جغرافیایی می پردازد، جاینامشناسی نام دارد. هدف این مقاله گردآوری، طبقهبندی و توصیف جاینامهای تالشی در بخش اسالم شهرستان تالش است. بررسی انواع جاینام های اصلی، عناصر تشکیلدهندة جاینام ها و تحلیل ساختواژهای آنها از مسائلی است که در این تحقیق به آنها پرداختهایم. برخی از جاینامهای تالشی از نظر ساختمان بسیار متحول شدهاند بهطوریکه تحلیل ساختواژهای و معنایی آنها جز از طریق قواعد ریشهشناسی و تحولات تاریخی زبانها امکانپذیر نیست. این جاینامها امروزه ساده به حساب میآیند. در ساخت برخی از جاینامهای مشتق، بهویژه مرکب تالشی عناصری از زبانهای فارسی، عربی و حتی ترکی را نیز میبینیم.
خلاصه ماشینی:
ج بررسی جاینام های بخش اسالم شهرستان تالش محرم رضایتی کیشه خاله ١ شهناز ملیحی لمر٢ چکیده در مطالعۀ زبان ها و گویش ها، نام های جغرافیایی اهمیت خاصی دارند.
برخی از جاینام های تالشی از نظر ساختمان بسیار متحول شده اند به طوریکه تحلیل ساخت واژه ای و معنایی آنها جز از طریق قواعد ریشه شناسی و تحولات تاریخی زبان ها امکان پذیر نیست .
علاوه بر این تقسیم بندی کلی، جاینام های هر منطقه را براساس نوع آنها نیز به سه بخش تقسیم کرده اند: کده نام ها٣، آب نام ها٤ و شیب نام ها٥ که هریک از اینها خود شامل نوع کلان و خرد نیز هست (نک .
وجود این کلمات براساس نیازهای فرهنگی و دینی بوده است و اغلب در دین جاینام ها و همچنین ترکیباتی دیده میشوند که برپایۀ نام واژه های اشخاص ساخته شده اند.
البته در این میان ، واژه های مشترک تالشی- فارسی نیز دیده میشوند که نمیتوان آنها را کلمات دخیل به حساب آورد بلکه احتمالا منشأ زبانی مشترکی داشته اند.
در نمونه های بالا جز سه کده نام «آولا [ʔɒvljɒ]»، «تربه [tərbæ]» و «مله [mæljæ]» که قرضی و دخیل اند، بقیۀ جاینام های سادة عام ، صرفا شیب نام و آب نام اند و ریشه و ساختار آنها در چارچوب زبان تالشی قابل بررسی است .
نکتۀ دیگر آنکه جاینام های مشتق تالشی فقط صورت پسوندی دارند و مهم ترین آنها در بخش اسالم عبارت اند از: :]ɒʔvɒd[ -1 تازه آواد ]tɒzæ-ʔɒvɒd[ (ک .
بیشتر این جاینام ها تالشی بخش اسالم از نظر ساختواژی، واژه های مرکبی هستند که از ترکیب «اسم + æ + اسم » ساخته شده اند.