چکیده:
کسانی که به اختیار و آگاهانه و بر پایه علاقه و سلیقه به انتخاب رنگ ها دست می زنند، زمینه را برای تحلیل روانی خود به دست می دهند. صائب شاخصترین چهره ادبی قرن یازدهم هجری و یکی از پرکارترین شاعران این مرز وبوم گزینه مناسبی برای تحلیل روان شناختی برمبنای روان شناسی رنگ ها است؛ زیرا از طرفی مجموعه اشعار او هم از نظر حجم و هم از نظر مضمون از جایگاه و اهمیت ویژهای برخوردار است و از طرفی خود صائب به عنوان نمونهای از افراد جامعه و تحت تاثیر عوامل بیرونی ودرونی و از طریق استفاده از رنگها به نمایاندن مسائل و مشکلات فردی و اجتماعی خود پرداخته است. در اشعار صائب بین کاربرد رنگها دو رنگ سرخ و سیاه کاربرد برجستهتری دارند. رنگ سرخ نمایانگر شور و شوق و انگیزههای بی پایان او برای دست یافتن به تمام آرزوهایی است که به گونههای مختلف از او سلب شده است. رنگ سیاه نماد تیرگی ونفی همه چیز است. در ورای آن چیزی متصوّر نیست. از همین رو پایان راه، ناامیدی وانصراف و تسلیم تلقی میگردد.
خلاصه ماشینی:
صائب شاخصترین چهره ادبی قرن یازدهم هجری و یکی از پرکارترین شاعران این مرز وبوم گزینه مناسبی برای تحلیل روان شناختی برمبنای روان شناسی رنگ ها است؛ زیرا از طرفی مجموعه اشعار او هم از نظر حجم و هم از نظر مضمون از جایگاه و اهمیت ویژهای برخوردار است و از طرفی خود صائب به عنوان نمونهای از افراد جامعه و تحت تأثیر عوامل بیرونی ودرونی و از طریق استفاده از رنگها به نمایاندن مسائل و مشکلات فردی و اجتماعی خود پرداخته است.
کم اند غزلهایی که یکی ازاین واژگان یا تعابـیر در آن به کار نرفته باشد: سپند آتش رخسـارم آسایش نمیدانم زود خواهد دست گلچین راگرفتن در نگار نیمخارج در این بستانسرا هر چند غمناکم در گلشنی که خرمن گــل میرود بـه بـاد زهی بهجوش ز ر شکت شراب خندة گل آن لاله عذاری که منم داغ و کبــابـش تـا دل پر خون تواند شد ز غربت نـامدار ز بسبه میشدم آلوده چون سبوی شراب اثرتا از وجودم هست درسیر استآرامم (ص 2699) لالههای خون که ازمنقار بلبل میچکد (ص1207) اگر هم خندة گلنیستمهمگریة تاکم (ص 2698) در فکــر جمع خار و خس آشیانهایم (ص2842) بهخوننشستة لعلتوآب خندة گل (ص 2535) از خون جگر سوختگان است شرابش (ص2447) چون عقیقاز سادهلوحی در یمن باشد چرا؟ (ص21) توان مقـام مرا یـافتن به بوی شـراب (ص449 ) در دیوان صائب به ابیات فراوانی از این دست بـرمیخوریم که به نوعی رنگ سرخ (یا دیگر رنگها) را در خود دارد.