چکیده:
این پژوهش عوامل موثر بر شکلگیری نرخ تورم و الزامات حصول تورم یکرقمی را در اقتصاد ایران بررسی میکند. این مهم با استفاده از مبانی نظری معمول، مطالعات تجربی تورم، تجربه حاصل از دوره گذار کشورهای با نرخ تورم بالا، شرایط خاص ایران و مدلی اقتصادسنجی مناسب انجام گرفته است. همانگونه که انتظار میرود برای تحقق تورم یکرقمی سیاستهای کنترل کسری بودجه دولت با تاکید بر کاهش هزینه و افزایش درآمدهای مالیاتی، کنترل حجم پول، خصوصیسازی، اصلاحات ساختاری، کاهش سهم نفت در تولید کشور و عزم ملی الزامی است. در بررسی عوامل موثر بر شکلگیری تورم در اقتصاد ایران با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری با وقفه ملاحظه میشود نقدینگی در بلندمدت و کوتاهمدت با یک وقفه، بیشترین اثر را در تعیین نرخ تورم دارد. کسری بودجه، درآمدهای نفتی و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی نیز از عوامل موثر دیگر هستند. بر اساس مدل برآوردی و پیشفرض رشد متغیرها بر اساس روند 10 سال گذشته، نرخ تورم سال 94 برابر با 5/23 درصد است. در حالت بدبینانه اگر سیاستهای پولی و مالی گذشته دنبال شود، نرخ تورم پیشبینیشده سال 94 معادل 41 درصد خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
"نرخ ارز با جهشی تا مرز نزدیک به 20 هزار ریال در پایان سال 1390 و جهشهای بعدی آن در پایان سال 91 و بهار 92 به 35 هزار ریال به اضافه تداوم سیاستهای انبساطی و آثار تاخیری سیاست هدفمندی یارانهها، افزایش سرعت درآمدی گردش نقدینگی نرخ تورم را به بالای 20 درصد در سال 1390 و در سال 1391 به بالای 30 درصد و در نیمه اول سال 1392 (36 درصد) رساند<FootNote No="39" Text="- این قسمت برگرفته از نامه چهارم محمود ختایی به بانک مرکزی تحت عنوان تورم نگرانی کلیدی اقتصاد ایران در کنار سایر نگرانیها در شهریور 1391است.
(رجوع شود به تصویر صفحه) نمودار 3: روند نرخ تورم در اقتصاد ایران (رشد شاخص قیمت مصرفکننده- درصد) منبع: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، سری زمانی اطلاعات اقتصادی (رجوع شود به تصویر صفحه) نمودار 4: ساختار نقدینگی بر حسب عوامل موثر بر عرضه (درصد) منبع: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، سری زمانی اطلاعات اقتصادی (رجوع شود به تصویر صفحه) نمودار 5: روند حجم پول و شبهپول (هزار میلیارد ریال) و رشد نقدینگی و تورم (درصد) منبع: بان ک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، سری زمانی اطلاعات اقتصادی برآورد مدل آزمون ریشه واحد برای هر یک از متغیرهای مدل نشان داد تمام متغیرها به غیر از تورم و نسبت کسری بودجه به تولید ناخالص داخلی بدون نفت در سطح دادهها ایستا نیستند و با یک بار تفاضلگیری ایستا میشود (جدول آزمون ریشه واحد در پیوست (جدول 3) ضمیمه شده است)."