چکیده:
در تشریح رابطه سیاست و آینده پژوهی، سه رویکرد متصور است . نخست ، آینـده پژوهـی در حـوزه سیاست که موضوعاتی چون توسعه سیاسی، سیاست خارجی، جهان اسلام و... را شامل میشود که به عنوان یکی از مولفه های مهم شکل دهنده آینده میتوانند موضوع فعالیت های آینده پژوهی باشند. رویکرد دیگر، آینده از دیدگاه علم سیاست است . در این زمینه منابع مختلفی در حـوزه مطالعـات سیاسی وجود دارد که به گزاره های متعـددی درخصـوص آینـده اشـاره داشـته اسـت کـه بخـش قابل توجهی از آنان به موضوع حکومت ، قـدرت سیاسـی، مشـارکت و ژئوپلیتیـک آینـده جهـان و بسیاری از موضوعات آینـده اختصـاص دارد و رویکـرد سـوم آینـده پژوهـی سیاسـی، نسـخه ای از آینده پژوهی که سیاست را علمی معطوف به آینده میبیند و قائل به این است که سیاست امروز و دیروز، درواقع خواسته های فردایی است که در امروز میتواند ساخته شود یا الزامات شکل گیری آن را در آینده فراهم کند. آنچه در این مقاله بر اساس ماهیت و قابلیت آینده پژوهی و سیاست مدنظر است : بررسی امکان پذیری آینده پژوهی سیاسی، تبیین وجوهی از آینده پژوهـی سیاسـی و تـدوین راهبردهایی در جهت تحقق آینده پژوهی سیاسی میباشد.
خلاصه ماشینی:
در این زمینه منابع مختلفی در حـوزه مطالعـات سیاسی وجود دارد که به گزاره های متعـددی درخصـوص آینـده اشـاره داشـته اسـت کـه بخـش قابل توجهی از آنان به موضوع حکومت ، قـدرت سیاسـی، مشـارکت و ژئوپلیتیـک آینـده جهـان و بسیاری از موضوعات آینـده اختصـاص دارد و رویکـرد سـوم آینـده پژوهـی سیاسـی، نسـخه ای از آینده پژوهی که سیاست را علمی معطوف به آینده میبیند و قائل به این است که سیاست امروز و دیروز، درواقع خواسته های فردایی است که در امروز میتواند ساخته شود یا الزامات شکل گیری آن را در آینده فراهم کند.
پـرداختن بـه پـیش بینـی و اندیشـه دربـاره آینـده علـوم سیاسـی و آسیب شناسی آن و نیز تلاش برای از میان برداشتن موانـع و آسـیب هـا، و تجهیـز فرصـت هـای موجود به منظور توسعه و تولید علوم سیاسی مناسب با تحولات آینده و نیازهـای بـومی، قلمـرو مطالعاتی در آینده پژوهی سیاسی است .
٥. مطالعات راهبردی، تلاقیگاه آینده پژوهی سیاسی با توجه به چندرشته ای بودن آینده پژوهی، همچنـین فراگشـته ایبـودن آنچـه نسـبتی بـا علـم سیاست دارد و اینکه در عرصه علوم سیاسی که با محوریت موضوعی انسـان ، سیاسـت و اصـول معرفتی خاص آن بنا شده است ، آینده پژوهی چگونـه مـیتوانـد فرصـت هـای مناسـب مواجهـه منطقی با تغییرات و تصمیم گیریهای راهبردی سیاسـی بـا بـازده مطلـوب و درنهایـت فرصـت ساختن آینده ای برای سرنوشت مطلوب را در اختیار نظریه پردازان سیاسی و عوامل اجرایی نظام سیاسی قرار دهد؟ رابطه علم سیاست در قلمرو موضوعی، روشی و مسـئله شناسـی بـا مقولـه زمـان و آینـده از حیث ماهیت و قابلیت ، جوهره آینده پژوهی سیاسی اسـت .