چکیده:
کتاب های درسی در نظام های متمرکز اهمیت زیادی دارد، بنابراین رعایت اصول استاندارد تالیف کتاب در این نظام ها حائز اهمیت است. در کتاب های درسی مکالمه عربی که سازمان مرکزی پیام نور معرفی می کند سه اصل سازماندهی اصولی محتوا، خودآموز بودن و اهدافی که در سرفصل آن ها مشخص شده، مهم است. در این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی و پیمایشی و با اتکا بر منابع مختلف، معیارها و شاخص ها ی ارزیابی کتاب های مکالمه عربی دانشگاه پیام نور توصیف شد و با روش هدفمند، ده استاد و عضو هیئت علمی در حوزه آموزش زبان عربی و آموزش زبان های خارجی دیگر جهت مصاحبه نیمه سازمان یافته در خصوص این معیارها و شاخص ها برگزیده شدند. هدف از این کار، دستیابی به معیارها و شاخص هایی استاندارد با توجه به نظام دانشگاهی پیام نور است؛ زیرا معیار و شاخص مانند یک قانون برای تدوین و ارزیابی کتاب محسوب می شود. نتایج این پژوهش نشان می دهد که از معیارهای مهم ارزیابی کتاب در بعد محتوایی، لزوم توجه به رویکرد ارتباطی در آموزش و تالیف کتاب های آموزش زبان است. نتیجه مهم تر اینکه محتوای کتاب هایی که برای مکالمه عربی دانشگاه پیام نور معرفی می شود بهتر است در قالب نرم افزار آموزشی بوده و یا دست کم کتاب همراه با متن صوتی باشد.
خلاصه ماشینی:
در تعریف دیگر از کتاب درسی دانشگاهی آمده است : «کتابی است کـه بـر اسـاس سرفـصل هـای مـصوب شـورای عـالی برنامـه ریـزی وزارت علـوم ، تحقیقـات و فنـاوری یـا دانــشگاه هــا از ســوی مؤلفــان بــرای دروس دوره هــای تحــصیلی کــاردانی ، کارشناســی ، کارشناسی ارشد و دکترا تهیه و تدوین می شود و در اختیار استادان و دانشجویان دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی به منزلۀ منبع درسی قرار می گیرد (رسولی و امیر آتـشانی ، ١٣٩٣: ٤٨، به نقل از آقازاده و نوروززاده ).
در رشتۀ زبان و ادبیات عرب بـرای آمـوزش ایـن مهـارت ٦ واحد درسی مکالمه طی چهار سال تحصیلی در برنامۀ درسی دانشگاه ها و مؤسسات گنجانـده شده و به طور کلـی ، هـدف از ایـن رشـته در سرفـصل وزارت علـوم چنـین بیـان شـده اسـت (شورای برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم و فناوری ، مصوبۀ ٧٧٢، ١٣٨٩/٧/١٧): «دوره کارشناسی زبان و ادبیات عرب ، یکی از دوره های آموزشی در نظـام آمـوزش عـالی است و هدف آن ، تربیت افرادی است که بتوانند نیاز اداره های مختلـف کـشور را از قبیـل دانشگاه هـا، وزارت آمـوزش و پـرورش ، وزارت امـور خارجـه ، سـازمان اوقـاف ، سـازمان میراث فرهنگی ،کتابخانه ها و شرکت های دولتی و خصوصی و غیره از لحـاظ کـاربرد ایـن زبان برآورده نمایند و علاوه بر آن ، پس از پایان این دوره ، آمادگی کافی به دست آورنـد تـا در دوره هـای کارشناسـی ارشـد و دکتـری همـین رشـته بـه ادامـه تحـصیل پرداختـه و احتیاجات کشور را در زمینه های مختلف مانند تحقیقات و تعلیمات درسطوح عالی مرتفـع سازند».