چکیده:
نفثه المصدور زیدری نسوی از معدود آثار نثر فنی است که هدف از نوشتن آن، به جای ارسال معنا، انتقال عاطفه است. زیدری با توجه به سویه عاطفی ـ ادبی متن خود، موسیقی را عاملی مناسب در انتقال احساس دانسته و به شیوه های گوناگون، ازجمله کاربرد ارکان عروضی، صناعات موسیقی ساز، و گزینش و چینش واژگان در محور جانشینی و هم نشینی، به ایجاد فضایی موسیقایی دست یافته است. بدین ترتیب، او با دیدگاهی فرمالیستی و با کاربرد متفاوت واژگان و استفاده از وجه جمال شناسیک متن، نه تنها متنی موزون پدید آورده، بلکه به دلیل غلبه وزن، به شکل گردانی معنی از این طریق نیز پرداخته است. این شیوه باعث دقت بیشتر او در انتخاب واژه ها شده است؛ زیرا تغییر زبان معیار در کتاب او زیر فشار تمهیدات آوایی باعث آشنایی زدایی شده است و مشخص می کند که کدام واژه از میان مترادفات خود می تواند در بافت جمله قرار گیرد تا با ایجاد موسیقی به انتقال تجارب او کمک کند. همین امر کار او را به تخیل هم کشانده و اثرش را از گزارش تاریخ به ادب غنایی و شعر نزدیک کرده است.
Zeidari Nasavi’s Nafsat al-Masdoor is one of the few works which are written in technical prose and mainly aim at conveying meaning rather than affection. Considering the emotional strain of his literary text، Zeidari believes music has the highest effect on conveying the feeling، and in various ways، including the use of elements of prosody، literary figures، and the selection and arrangement of the terms in Paradigmatic and syntagmatic ways، he creates a musical effect in his text. Thus، by working on his style and manner of writing and by employing different diction not only he created music in the text، but also because of the dominance of music، the meaning has changed. This method of writing made him to be more careful in choosing his words، for the changes he affected in the standard language have been the effect of vocal arrangements and defamiliarization. This has also made his work on history more imaginative and closer to lyric literature and poetry.
خلاصه ماشینی:
"پیشینة تحقیق درباب تأثیر موسیقی در گزینش واژگان و ادبیت متن مقالات متعددی نوشته شده است ؛ مانند: «موسیقی کلمات در شعر فردوسی » از غلامحسین یوسفی در مجلة ادبستان و «جادوی مجاورت » در مجلة بخارا از شفیعی کدکنی که اشارتی به استخدام واژگان در محور هم نشینی در زبان عربی و فارسی داشته است ؛ مهم تر از این دو، کتاب موسیقی شعر از همان نویسنده است که بخشی از آن به مبانی موسیقایی صنایع بدیعی و ارتباط موسیقایی کلمات در جمله اختصاص یافته است ، اما در تمام این آثار، تأکید بر شعر است و صحبتی از نثر، به ویژه نفثۀ المصدور، به میان نیامده است .
اگرچه نویسندة نثر فنی در گزینش واژه ها و کاربرد موسیقی کلام آزادتر از شاعر است و ملزم به حفظ وزنی خاص تا پایان اثر نیست ، گاه نویسنده اسیر لفظ های پیش آمده می شود و خود را ملزم به ساخت جمله هایی متناسب با شکل و موسیقی آن الفاظ می کند و به ایجاد معانی ای می پردازد که به تبع لفظ و موسیقی در آن شکل گرفته و باعث ایجاد متنی مفصل تر و درعین حال موزون تر شده است .
نتیجه گیری نویسندة نفثۀ المصدور برای القای تأثیر بیشتر در خواننده و تلقین افکار خود، به موسیقایی کردن کلام روی آورده و با جهت دادن سویة پیام به خود متن ، به تقویت وجه زیبایی شناسیک و جنبة ادبی آن پرداخته است و با کاربرد صنایع ادبی ، مخصوصا بدیع لفظی ، دقت در انتخاب واژگان هم آهنگ یا آهنگ ساز، ساخت اوزان عروضی ناقص و تکرار و کثرت استعمال آن ، هم معانی جدیدی خلق کرده و هم به موسیقی سخن خود قوت و قدرت بخشیده است ."