چکیده:
زیرساختهای ضعیف حمل و نقلی و خدمات غیرکارا در افزایش هزینهها و زمان رسیدن به
مقصد بطور مستقیم انعکاس مییابد. ایجاد یک بهبود و تحول در زیرساخت کشوری میتواند
تفاوت زیادی در هزینهها و تجارت از خود بر جای بگذارد. چنانچه مطالعات انجام شده
در این زمینه نشان میدهد که افزایش 10 درصدی در هزینههای حمل و نقل (بعلت وجود
زیرساختهای ضعیف و ناکارآمد) باعث کاهش20 درصدی جریان تجاری شده است.
در این مقاله در جستجوی کمی نمودن تأثیر زیرساختهای حمل ونقلی(ریلی و جادهای)
منطقه اکو بر تجارت درون منطقهای ایران با سایر کشورهای عضو اکو بودهایم. فرض بر
این است که ارتباط مثبت و معنیداری بین سطح زیرساختهای حمل ونقلی و جریان تجاری
برقرار است. لذا با بکارگیری دادههای ترکیبی و مدل جاذبه نشان دادهایم که افزایش
هزینههای حمل ونقل (فاصله جغرافیایی) حجم تجاری را کاهش داده وتأثیر وجود
زیرساختهای حمل و نقلی نیز باعث افزایش جریان تجاری شده است.
طبقهبندی JEL:O53, F10, F11, F14 .
خلاصه ماشینی:
"(2004)," Cross-Border Transport Infrastructure, Regional Integration and Development", ADB Institution Discussion Paper نمودار1- ارتباط بین زیرساختهای حمل و نقلی و تجارت چنانچه از نمودار فوق مشخص است سرمایهگذاری در زیربناهای اقتصادی بطور مستقیم باعث رشد اقتصادی گردیده و همچنین باعث کاهش در هزینههای حمل ونقل شده، که این کاهش در هزینههای حمل و نقل خود از یک طرف باعث افزایش در جریان تجاری گشته و از طرفی دیگر انگیزهای برای ورود شرکتهای منطقهای و چند ملیتی ایجاد کرده و جذب FDI را به همراه خواهد داشت که این نیز منجر به افزایش جریان تجاری و رشد اقتصادی میشود.
به جهت مشخص شدن اهمیت تأثیر زیرساختهای حمل و نقلی بر جریان تجاری مطالعات تجربی انجام شده در این زمینه قابل توجه است: لیمآو و ونابلز[7] در بررسی نقش زیر ساختهای حمل ونقلی برجریان تجاری نشان دادهاند که چنانچه کشوری درصدد بهبود زیر ساخت حمل ونقلی خود باشد، بطوری که از مقدار میانه (منظور داشتن سطح متوسط از زیرساختها میباشد) به بالای صدک بیست وپنجم درتغییر زیر ساختی برسد، این بهبود در سطح زیرساختها باعث کاهش درهزینههای حمل ونقل شده که در واقع معادل کاهش 481 کیلومتری سفر زمینی و 3989 کیلومتری سفر دریایی است و حجم تجارت نیز بطور متوسط 68 درصد افزایش خواهد یافت که این نیز خود معادل 2005 کیلومتر نزدیکتر شدن فاصله با کشورهای دیگر است.
برای بررسی عوامل مؤثر بر پتانسیلهای تجاری بین این کشورها متغیرهای زیادی را از قبیل تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت ، عوامل فرهنگی (زبان مشترک) و متغیرهایی که در برگیرنده زیر ساختها و هزینههای حمل ونقل باشد از قبیل (جادههای آسفالتی، مرز مشترک، خطوط تلفن سرانه و متغیر مجازی تجارت ترانزیتی) را بکار بردهاند."