چکیده:
بررسی وضعیت نشر کتاب،عامل مهمی در شناخت کاستیها و توانمندیهای این صنعت و راهکاری مناسب برای سیاستگذاریهای آینده است.این مقاله-بر مبنای روش تحقیق کتابخانهای-سعی کرده تا اهداف کمی بخش نشر کتاب در برنامههای اول،دوم و سوم توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی را بررسی کند.همچنین با بررسی نتایج به دست آمده در خصوص مقوله نشر کتاب،میخواهد اهداف تهیهکنندگان این برنامه را با آنچه روی داده،مقایسه کند. نتایج،نشاندهندهء عملکرد ضعیف فعالیتهای حوزهء کتاب در برنامهء اول توسعه است،زیرا در این برنامه تنها یکی از اهداف کمی، آن هم فقط در دو سال به تحقق رسیده است.اما در برنامههای دوم و سوم توسعه،بخش کتاب،توانسته بسیاری از اهداف برنامهها را جامهء عمل بپوشاند و تنها در دو هدف کمی در برنامهء سوم موفق نبوده است؛که نشاندهندهء وضعیت مطلوب نشر کتاب،نسبت به پیشبینیهاست.
خلاصه ماشینی:
"در سالهای 68 و 72 عملکرد شاخصهای به بیش از دو برابر اهداف پیشبینی شده رسیده است،در حالی که در سالهای 69،70 و 71 شمارگان کتابهای کودکان و نوجوانان سیر نزولی داشته و اهداف برنامه نیز تحقق پیدا نکردهاند(جدول 1) بخش نشر کتاب و عملکرد آن در برنامهء دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی(1378-1374): در برنامهء دوم توسعه،تنها دو هدف کمی به بخش تولید کتاب اختصاص داشت که هردو نیز ویژهء کتابهای کودکان و نوجوانان بودند:تولید کتاب کودکان و نوجوانان و شمارگان کتاب کودکان و نوجوانان.
طبق پیشبینی برنامه،قرار بود در این سال تعداد عناوین کتابهای کودکان و نوجوانان منتشر شده به 137 عنوان برسد که با 7/989 درصد تحقق هدف،یعنی با 7/889 درصد رشد نسبت به پیشبینی برنامه،به 1356 عنوان رسیده است.
(جدول 2) بخش نشر کتاب و عملکرد آن در برنامهء سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی(1383-1379): برنامهء سوم توسعه،هفت هدف کمی در بخش کتاب داشته است که عبارت بودند از: نسبت تعداد عناوین کتابهای منتشر شده به جمعیت،نسبت شمارگان کتابهای منتشر شده به جمعیت،نسبت تعداد عناوین کتابهای منتشر شده نویسندگان جدید به کل کتابهای منتشر شده، نسبت تعداد عناوین کتابهای چاپ اول به کل عناوین کتابهای چاپ شده،نسبت تعداد عناوین کتابهای تألیفی به کتابهای منتشر شده،نسبت تعداد پدیدآورندگان زن(نویسنده و مترجم)به کل پدیدآورندگان و نسبت سهم ناشران غیردولتی در انتشار کتاب به کل ناشران فعال.
ارزیابی اهداف کمی بخش کتاب در برنامهء سوم توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی(1383-1379) (به تصویر صفحه مراجعه شود) منشر شده،هیچ رشد سالانهای در نظر گرفته نشده و این نسبت 75 درصد تعیین شده است؛طبق آمار جدول شمارهء 3."