چکیده:
در این مقاله علتهای افزایش کمی نشر کتاب د سالهای 1376 تا 1383 در قالب دو فرضیه بررسی شده است: 1.رشد فزایندهء انتشار کتاب در سالهای 1376 تا 1383،بیش از آنکه نمایانگر بیثباتی سیاسی،اجتماعی و اقتصادی و شتابزدگی در حوزهء نشر برای پاسخدهی به نیازهای روزمره باشد،بیانگر ثبات نسبی حاکم بر دنیای نشر کتاب است که برنامهریزی دقیقتر،اجرا و سوددهی مناسبتر را امکانپذیر ساخته است. 2.رشد کمی انتشارات در سالهای 1376 تا 1383،افزون بر موارد یاد شده در فرضیه اول،تحت تأثیر یکی یا ترکیبی از عوامل و فواید مادی،افزایش مؤسسههای آموزشی،کتابهای کودکان و کتابهای سازمانهای دولتی نیز بوده است.تمامی کتابهای منتشر شده در سالهای 1376 تا 1383 و نیز تمام ناشرانی که به طور متوسط هرسال 10 عنوان کتاب منتشر کردهاند و در هجدهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران(سال 1384)شرکت کردهاند،جامعهء آماری پژوهش را تشکیل دادهاند.در نهایت،معلوم شد که بین اعتقاد به ثبات و بیثباتی سیاسی،اجتماعی و اقتصادی در این دوره از دیدگاه ناشران تردید وجود داشته است.همچنین تمامی موارد یاد شده در فرضیه دوم،کم و بیش در افزایش کمی میزان انتشار کتاب در سالهای 76 تا 83 مؤثر بودهاند.
خلاصه ماشینی:
"2. رشد کمی انتشارات در سالهای 1376 تا 1383،افزون بر موارد یاد شده در فرضیهء اول،تحت تأثیر یکی یا ترکیبی از عوامل زیر نیز بوده است: الف)فواید مادی متأثر از یارانههای دولتی(کاغذ،زینک،فیلم، مقوا و خریدهای کلی وزارت ارشاد)برای ناشران و سهولت امکانات فنی نشر ب)افزایش مؤسسههای آموزشی و دانشجویان و در نتیجه انتشار زیاد کتابهای درسی و کمکدرسی ج)آمار بالای نشر کتابهای کودکان د)حضور تأثیرگذار سازمانهای دولتی یا سازمانهای حمایت مالی شده از سوی دولت،در عرصهء نشر تحولی که از سال 1376 در نشر کتاب و نیز مطبوعات در ایران روی داده و افزایش همه سالهء تعداد عناوینی که در این دو حوزهها منتشر میشود،نویددهندهء آن است که رفته رفته در حال تبدیل شدن به جامعهای علمی هستیم.
نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که در سالهای یاد شده،افزایش تعداد دانشگاهها و مؤسسههای آموزش عالی و نیز افزایش تعداد دانشجویان و به تبع آن نیاز روزافزون به کتابهای چنین به نظر میرسد که گران شدن قیمت نفت و افزایش درآمد دولت از این مسیر بر رشد انتشار کتاب در سالهای 1376 تا 1383 بیتأثیر نبوده است، یارانههای دولتی و خرید کتاب از ناشران برای کتابخانههای عمومی و نیز افزایش سرمایهگذاری دولت در آموزش و پرورش در تمام سطوح همراه با رشد مؤسسههای آموزشی غیردولتی و نیز افزایش درآمد ماهیانه مردم کتابخوان،در بالا بردن رشد انتشار کتاب تأثیرگذار بوده است درسی و کمک درسی،و نیز افزایش چشمگیر تعداد عناوین کتابهای کودکان در افزایش آمار کل کتابهای منتشر شده در کشور نقش مستقیم داشتهاند و نقش کتابهای منتشر شده توسط ناشران دولتی در این مورد،هرچند مؤثر ولی کمرنگ بوده است."