چکیده:
با ورود تمدن جدید غرب به ایران در دهههای اخیر فرهیختگان ایرانی رویکردهای متفاوتی نسبت به آن داشتهاند. از جمله متفکران بزرگ معاصر که در خصوص تجدد موضعگیری نموده و اندیشۀ او مبنای انقلاب اسلامی قرار گرفته، امام خمینی (ره) است. بهنظر میرسد امام خمینی تجدد را شامل ماده (ظواهر) و محتوا دانسته، اسلام و علما را مخالف ظواهر تجدد نمیداند؛. اما در برابر محتوای فرهنگ غرب ایستادگی کرده، پذیرش آن را باعث غربزدگی و انحطاط جامعۀ ایرانی میداند. در این مقاله تلاش شده است با روش اسنادی و تحلیل محتوا، نگاه امام خمینی به تجدد از زوایای مختلف بررسی شود.
Sign in New Civilizations West to Iran in recent decades has led to different approaches between Iranian intellectuals. Among contemporary scholars have taken the position that the novelty of his ideas is the foundation of the Islamic Revolution، Imam Khomeini (RA) is. Khomeini modernization of the (external) content، as opposed to the trappings of modernity، Islam Vlma knows. But the content of what the West stands Westernization acceptance Vanhtat community knows. This paper is an attempt at using content analysis of documents Khomeini modernity are examined from various angles.
خلاصه ماشینی:
امام خمینی (ره )وتجدد یحیی بوذری نژاد ١ دانشیار گروه علوم اجتماعی اسلامی دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران (تاریخ دریافت :٩٢/٤/٣١ تاریخ تصویب :٩٢/٨/٢٩) چکیده : باورود تمدن جدید غرب به ایران در دهه های اخیرفرهیختگان ایرانی رویکردهای متفاوتی نسبت به آن داشته اند.
به عبارت دیگر، نگاه امام خمینی به تجدد چگونه است و راهکار او برای سازگاری سنت (اسلام ) با تجدد چیست ؟ نویسندة این مقاله سعی دارد این فرض را اثبات نماید که امام خمینی غرب را کل متشکل از ظاهر و محتوا میدید که می توان جزئی از غرب را گرفت وآن را با محتوای اسلامی درآمیخت (به شرطی که با اصول و مبانی اسلام سازگار باشد).
در نظر امام ، تبلیغ اینکه روحانیت اسلام با تجدد مخالف است و اگر حکومت اسلامی تأسیس گردد، ایران به زمان قدیم بازمی گردد، کاملا سخن غلطی است ؛ بلکه به باور ایشان ، اسلام این اجازه را می دهد که مظاهر تمدن استفاده گردد.
بنابراین ، در نظر امام ، به ظاهرو شکل دانشگاه اشکالی وارد نیست ، اما باید تغییرات بنیادین در باطن و محتوای آن داده شود، و افزون بر تربیت اسلامی در کنار علم ، علوم باید به گونه ای باشد که نیازهای داخلی و مردم را رفع نماید.
همان گونه که گذشت ، امام خمینی نسبت به محتوای فرهنگ غرب که همان مبانی انسان شناسی، معرفت شناسی و هستی شناسی است ، نگاه نقادانه دارد و هرگز آن را نمیپذیرد و اسلام و فرهنگ اسلامی _ ایرانی را برتر از محتوای تجدد میداند؛ اما از طرف دیگر ظواهر زندگی غرب همانند وسایل و ابزارهای زندگی جدید را مخالف اسلام نمیداند.