چکیده:
با پيشرفت تئوري هاي توسعه، مسائل اجتماعي جايگاه مهمتري در بررسي فقر و توسعه انساني پيدا كرد. براي برنامه ريزي در خصوص كودكان نيز ابعاد مختلف توسعه كودك (اعم از وضعيت آموزش، بهداشت، تغذيه، دسترسي به سرپناه و…) نيازمند بررسي است تا برنامه ريزان با در نظر گرفتن نقطه شروع، قادر به تبيين چشم انداز ايدئال برنامه ريزي براي دست يابي به آن باشند. گزارش «وضعيت كودكان جهان» كه توسط يونيسف به طور ساليانه منتشر مي شود، تلاشي در جهت بررسي كمي ابعاد مختلف رشد كودكان در سراسر جهان مي باشد. يكي از اين شاخص هاي كليدي در اين گزارش ميزان مرگ و مير زير 5 سال است. اين شاخص نمايانگر تعداد كودكاني است كه در زماني بين لحظه تولد تا پيش از پنجمين سال تولد از دست مي روند و در ديدگاه يونيسف، مهمترين شاخصي است كه در حال حاضر مي تواند براي بررسي وضعيت كودكان مورد استفاده قرار گيرد.
خلاصه ماشینی:
در این بررس ها، دو گزارش کلیدی مورد توجه برنامریزان و تحلیل گران قرار می گیرد: «شاخ های توسعه انسانی »٤ که توسط برنامه عمران سازمان ملل تهیه می شود و «وضعیت کودکان جهان »٥ که صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف ) آن را تهیه می کند.
علاوه بر این دو گزارش ، سازما های توسعه و حقوق بشری متعدد دیگری در سا های اخیر، اقدام به تهیه گزار هایی مبتنی بر بررسی ابعاد مختلف اجتماعی ـ اقتصادی کرده اند؛ از جمله سازمان دیدبان اجتماعی ٦ که یک سازمان بین المللی است که نقش آن بررسی وضعیت فقر در سطح جهان ، برنامهای مربوط به فقرزدایی و برابری جنسیتی است .
در ایران در بسیاری از شاخ های انسانی و اجتماعی پیشرف های قابل توجهی وجود داشته است که باید از آنها برای بهبودهمه جانبه وضعیت کودکان بهره گرفت (از جمله نرخ باسوادی در بین زنان و مردان ، دسترسی به خدمات اولیه بهداشتی و ...
درعین حال بین کارشناسان و متخصصین حقوق کودک برای در نظر گرفتن این شاخص و به طور کلی بررسی شاخ های کلان اقتصادی در تحلیل وضعیت کودکان بحث و اختلاف وجود دارد.
اما به همان اندازه نیز مهم است که زنان آماده مشارکت درزمینهای اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی شوند، آموزش مورد نظررا در این زمینها ببینند و برای بهبود شاخ های توسعه در سطح کلان نقش موثر داشته باشند.