چکیده:
يك بازنگري به جستارهاي آزادي و اخلاق از عصر باستان تا دوره معاصر، تصورهاي متنوعي از مفاهيم آزادي و اخلاق را آشكار مي كند؛ اما كانت نظريه ايجابي (تحصلي) آزادي خود را به عنوان برترين طريقه ممكن هستي انسان مدرن در فلسفه علمي خود طرح كرده است. او ضمن تدوين مباني مفهوم مستقل آزادي، مفاهيم مرتبط با آن يعني خودآگاهيِ اخلاقي، هويت دروني و يكپارچگي را (كه انسان مدرن را به مفهوم واقعي كلام «انسان» مي كند) مطرح مي كند. مفهوم آزادي كانت متاثر از فلسفه روسو است؛ آزادي، برترين تعين انسان است كه نتيجه فعاليت خاص انسان براي توسعه استعداد فكري و روحي خود است. مفهوم اصلي اخلاق كانت، مفهوم اراده خود مختار است؛ رفتاري كه از او نشئت مي گيرد، تحت هدايت وظيفه اي است كه دستور رفتار اخلاقي بر آن استوار است.
اين مقاله به تبيين زواياي مختلف اين مفاهيم از ديدگاه كانت مي پردازد و پاسخ او به اين پرسش را كه «چگونه انسان مدرن تربيت و پرورش مي يابد؟» با خوانندگان در ميان مي نهد
خلاصه ماشینی:
"مهم این است که این کنش (رفتار) ارزش اخلاقی خود را با هدف خاصی انجام نمی دهد تا چیزی به دست آورد وهمچنین وابسته به واقعیت موضوع رفتار نیست ، بلکه تنها به اصل درونی اراده ، به فعل خود «خواستن » که برآن اساس رفتار جریان می یابد متکی است ، بدون توجه به هدفی که این رفتار دنبال می کند و نتایجی که می تواند به آن منجر شود.
در پاسخ به این پرسش که چرا کانت این اصل انتزاعی صوری ـ و از دیدی «تهی » ـ را به عنوان عزیمت (راه گریز) در نظریه رفتار اخلاقی انسان برگزیده است ، می توان گفت که بنا به نظر وی ، تنها دراین نوع قانون یک اصل خودموجه وجود دارد، اصلی که برای اعتبار کلی خود نیاز به توجیه و ملا های دیگر ندارد: «خود از خویشتن » است و اعتبارش از این لحاظ ، مطلق است .
در رویکرد رفتار اخلاقی ، که به صورت فرمان قطعی بیان شده ، این استلزام نهفته است که انسان باید اراده کند «خود خویشتن » باشد؛ یعنی موجود انسانی خودگزین و یا شخص و شخصیت به معنی «برتر»، شخصیتی که بنا به فرما های اراده خود عمل می کند، اراده ای که آنها را آگاهانه می پذیرد و نسبت به آن مسئول است .
کانت برای این تز یعنی ارزش متافیزیکی مطلق آزادی انسان ، یک معنی دیگر نیز در نظر دارد که از تبیین و چارچوب اخلاقی آن فرا م رود: برای آن اهمیت کیهانی (Cosmic) قائل است ، بعد کهکشانی آرا تأکید می کند و از آن موقعیت ممتاز، آدمی را در کیهان استنتاج می کند."