چکیده:
یشت ها مجموعه ای است از ٢١ سرود اوستایی . در این سرودها ایزدان کهن ایرانی فراخوانده می شوند. غالبا در لابه لای این سرودها، قصه ها و اسطوره های قدیم به صورت کوتاه و فشرده بیان شده اند. صورت کامل تر برخی از این اسطوره ها را می توان در متون پهلوی ، شاهنامه ، و منابع اسلامی مربوط به ایران یافت . قصة پائوروه (urvaPa) از جمله افسانه هایی است که در آبانیشت (بندهای ٦١ تا ٦٥) بدان اشاره شده است . از محتوای این بندها چنین برمی آید که پائوروه انسان نیک سرشتی بوده است ، به گونه ای که فریدون به یاری او می شتابد و اردوی سورا اناهیتا آرزویش را برآورده می سازد. نام پائوروه در بخش اوستایی رسالة پهلوی پرسشنیها (بند ٣٢) نیز آمده است ، با این تفاوت که در این متن او انسانی بدکار است که می خواهد به دهمان آفرین (ایزد دعای خیر) آسیب رساند. این گونه به نظر می رسد که با دو قصة متفاوت از دو شخصیت همنام روبه رو هستیم یا داستان واحد و بسیار کهنی در میان اقوام هندی ـ ایرانی وجود داشته که اندک اندک از یادها رفته و سپس با حماسه ای میان رودانی درآمیخته و در نتیجه دو شخصیت متضاد را پدید آورده است .
خلاصه ماشینی:
"نام پائوروه در جای دیگری از اوستای موجود نیامده است ؛ اما دو صفت او یعنی -zanauua و -vifra در دو متن اوستایی آفرین پیغمبر زردشت ٣ و ویشتاسپ یشت ٤ آمده است : ١) پیرار این بند را چنین ترجمه کرده است : «ناوی پرشور، نخستین زاده ، به او قربانی را تقدیم کرد.
او می افزاید: «در سرود اوستایی که به ایزدبانو اناهیتا اختصاص دارد از فریدون پهلوان دوبار نام برده شده است : نخست به هنگام نبرد با اژی دهاکة سه سر (آبانیشت ، بندهای ٣٣-٣٤) و دیگر هنگامی که به پائوروه کمک می کند و او را در آسمان به صورت پرنده ای شکاری به پرواز درمی آورد (آبانیشت ، بند ٦١)» (به نقل از: پارپولا ١٩٩٩: ١٨٥).
اما این احتمال نیز وجود دارد که تنها یک شخصیت به نام پائوروه وجود داشته و قصه اش میراث کهن و مشترک اقوام هندی ـ ایرانی بوده است و بعدها زیر تأثیر حماسة میان رودانی گیلگمش ، پائوروة آبانیشت با اورشه نبی (کشتیبان میان رودانی ) یکی دانسته شده و در پی ادغام این دو قصه شخصیتی متضاد از پائوروه حاصل شده که از سویی در متن های فارسی میانه او را با صفت mar به معنای «نابکار» در تلاش برای آسیب رساندن به «دهمان آفرین نیک » می یابیم و از سویی دیگر در شاهنامه مانع عبور فریدون از اروندرود (ارنگ ) می شود.
, 1989, "Avesta", Encyclopaedia Iranica III, London and New York, pp."