چکیده:
در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﻋﻨﺎﯾﺖ اﻟﻬﯽ ﺳﻌﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ آﺛﺎر ﺳﻮﺋﯽ ﮐﻪ دروغ و ﺷﺎﯾﻌﻪ ﭘﺮاﮐﻨﯽ در اﻓﺘﺮاق ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن دارد ﺑﭙﺮدازد ﺑﺮای اﯾﻦ ﮐﺎر اﺑﺘﺪا ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺎ ﺧﻮد اﯾﻦ ﺧﺼﻠﺖ ﻫﺎ آﺷﻨﺎ ﺷﻮﯾﻢ و ﺟﺎﯾﮕﺎه اﯾﻦ ﺧﺼﻠﺖ ﻫﺎ را درآﯾﺎت و رواﯾﺎت ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﯿﻢ، اﻫﻤﯿﺘﯽ ﮐﻪ وﺣﺪت ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن دارد ﻣﺎ را ﺑﺮ آن ﻣﯽ دارد ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﺴﺐ آﮔﺎﻫﯽ از ﺟﺎﯾﮕﺎه اﯾﻦ ﺧﺼﯿﺼﻪ ﻫﺎ آن ﻫﺎ را از ﺧﻮد دورﻧﻤﺎﯾﯿﻢ. ﭼﻨﺎن ﮐﻪ اﺳﺘﺎد مطهری ﻣﯽ ﻧﻮﯾﺴﺪ: اﻧﺴﺎن ﻣﮑﻠﻒ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺴﺐ آﮔﺎﻫﯽ ﮐﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ آﮔﺎﻫﯽ ﺧﻮﯾﺶ ﻋﻤﻞ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﻨﺪ. ﺑﺎﺷﺪ که رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺎری ﺗﻌﺎﻟﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ آورﯾﻢ و ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺑﻪ ﺳﻮی ﺳﻌﺎدت و رﺳﺘﮕﺎری رﻫﻨﻤﻮن ﺑﺎﺷﯿﻢ ﭼﺮاﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﻣﻮﺟﻮدی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ او ﻣﯿﺎن ﺟﻤﻊ رﻗﻢ ﻣﯽ ﺧﻮرد و در ﻗﺒﺎل دﯾﮕﺮان ﻧﯿﺰ ﻣﺴﺌﻮل اﺳﺖ و ﺧﺪاوﻧﺪ از اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺖ وﺣﺪت را ﺣﻔﻆ ﮐﻨﻨﺪ ﭼﻨﺎن ﮐﻪ ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﯾﺪ: "ﻫﻤﮕﯽ ﺑﻪ رﯾﺴﻤﺎن اﻟﻬﯽ ﭼﻨﮓ زﻧﯿﺪ و ﻣﺘﻔﺮق ﻧﺸﻮﯾﺪ و ﻧﻌﻤﺖ (ﺑﺮادری و اﺗﺤﺎد) را ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ داده، ﯾﺎد ﮐﻨﯿﺪ."(آل ﻋﻤﺮان/103)
خلاصه ماشینی:
در آیه 83 سوره نساء آمده است: اگر (منافقین) خبری (شاخهای) درباره امنیت (و پیروزی مسلمانان) و یا بیم و هراس به گوش آنها برسد (بدون اینکه راست یا دروغ بودن آن را تحقیق کنند) آن را فاش میکنند و جامعه را متزلزل و افکار عمومی را نگران و ایجاد تفرقه و اضطراب در جامعه میکنند.
(محمودیان،1386) دروغ و شایعهپراکنی از رذایل اخلاقی است که باعث تفرقه و دشمنی بین افراد میشود و حیثیت و آبروی افراد را مورد هجوم قرار میدهد طبق ضربالمثلهای رایج داریم که آب ریخته جمع نمیشود پس شایسته است قبل از هر کاری درباره عواقب آن فکر کنیم، آبرو از مهمترین سرمایههای بشری است که حتی خود فرد حق ندارد آن را خدشهدار کند حتی اگر مسئلهای رخداده باشد باید پردهپوشی کرد چه رسد به اینکه از روی حرفی که درستی آن ثابت نشده یا دروغی که ساختهی خود فرد است دیگران را مورد هجوم قرار دهیم.
(انصاریان،1367) 6-مصادیق امروزی چیزی که ما در این روزها بیشتر شاهد آن هستیم شایعهپراکنی و دروغهایی است که به مسئولین و سران کشور رواج دارد که با این کار اگر اعتماد مردم به مسئولین از دست برود، کشور به آشوب کشیده میشود و زندگی در این جامعه که بدون اعتماد و بدون نظر مثبت به مسئولان باشد غیرممکن مینماید زیرا آنها اداره کشور را بر عهدهدارند در این راستا مقام معظم رهبری میفرمایند: شایعهسازی و شایعهپراکنی درست نیست، انسان میبیند صریحا و علنا به مسئولین کشور تهمت میزنند و نسبت به اینها شایعهسازی میکنند، مسئولین کشور کسانی هستند که زمام یک کاری به دست اینها سپردهشده، مردم باید به اینها اعتماد داشته باشند، حسن ظن داشته باشند؛ دشمن میخواهد شایعهپراکنی کند و دلها را نسبت به یکدیگر؛ نسبت به مسئولین بدبین کند.