چکیده:
هدف از این تحقیق بررسی بافت تاریخی کاروانسرای دهدشت و عناصر سازنده بنای آن می باشد، روش تحقیق به صورت توصیفی -تحلیلی و همراه با مطالعات میدانی منطقه ای مورد نظر به صورت عکسبرداری، تهیه پلان و کروکی و ... است، یافته های حاصل از تحقیق نشان می دهد که؛ کاروانسرای بافت تاریخی دهدشت در ضلع غربی بافت تاریخی دهدشت و در کنار مجموعه حمام کاروانسرا، امامزاده ابراهیم و امامزاده جابر واقع شده است. بنای فوق از جمله آثار شهر دوره اسلامی صفوی است که با دو ورودی در شمال و جنوب ساخته شده است. بنا شامل حیاط و حجره های چهار طرف آن است. تعداد این حجره ها 38 عدد و بعضی از آن ها به همدیگر راه دارند. بنا با سنگ و گچ که از معادن اطراف شهر تأمین میشده، ساخته شده است. کف حیاط با سنگ های لاشه ای بزرگ سنگ فرش شده و سطح حیاط اندکی پایین تر از کف حجرات است. در حیاط چاه آبی برای تأمین آب موردنیاز کاروانیان به چشم میخورد. حجره ها با طاق های جناغی پوشش داده شده و همگی یک ایوان کوچک در جلوی خود دارند.
خلاصه ماشینی:
"در حالی که شالوده و بافت کهن بسیاری از شهرهای ایران با ارزشهای تاریخی، فرهنگی و اجتماعی کشور همخوانی دارند، تدوین سیاستهای منسجم و جامع مداخله در این بافتها به شدت مورد غفلت قرار گرفته است.
علت اصلی انتخاب این موضوع و علاقه جهت ارائه آن در پایان نامه کارشناسی ارشد شناخت دانشی است که در بافتهای تاریخی واقع شده است و با توجه به چند وجهی بودن آن نگرشی جامع را میطلبد، لذا امکان پاسخ به مسائل آن در رشته طراحی شهری به عنوان یک دانش میان رشته ای وجود دارد (یاوری،1384).
این تنها سازه نیست که پاسخ گوی لرزه باشد، بلکه فرم و فضای معماری هم بسیار اهمیت دارد سازه کاروانسرا ترکیبی است از دیوارهای باربر و تاغ و تویزه که جهت استحکام و استقامت بیشتر شکل کلی بنا ساده و متقارن طراحی شده، پلانها و نماها زیاد کشیده نیست و در کل از ترکیبات مربع و مستطیل که زیاد کشیده نباشد استفاده شده است (توسلی،1391،ص183).
این شهر قدیمی آثار و اسنادی را در خود جای داده که در پژوهش حاضر با بررسی نحوه شکل گیری و نظام ساختاری بافت به بازشناخت ویژگیهای اصلی معماری بومی آن پرداخته تا بتوان برای باززنده سازی بافتهای مشابه از این راهکارها استفاده کرد.
همه بناها به صورت درونگرا ساخته شدهاند یعنی یک حیاط و یا ایوان در وسط دارند و فضاهایی در پیرامون آنها را قرار گرفته است، کاروانسرای بافت تاریخی دهدشت در ضلع غربی بافت تاریخی دهدشت و در کنار مجموعه حمام کاروانسرا، امامزاده ابراهیم و امامزاده جابر واقع شده است."