چکیده:
هدف:بررسیها نشان دادهاند که شیوع چاقی و سایر عوامل خطرساز بیماریهای قلبی عروقی در برخی جوامع تحت تأثیر عوامل اجتماعی اقتصادی است.پایین بودن طبقهء اجتماعی ممکن است با شیوع چاقی و سایر عوامل خطرساز همراه باشد.پژوهش حاضر برای مشخص کردن ارتباط بین عوامل اجتماعی اقتصادی با شیوع چاقی و اضافه وزن دختران نوجوان تهران انجام شد.
روش:مطالعهء انجام شده یک بررسی مقطعی است که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای بر روی 119 دانشآموز دختر 17-15 سالهء تهران انجام شد(سن 83/0(به تصویر صفحه مراجعه شود)92/15 سال،وزن 72/10(به تصویر صفحه مراجعه شود)13/54 کیلوگرم،قد 51/6(به تصویر صفحه مراجعه شود)13/161 سانتیمتر و شاخص توده بدنی 93/3(به تصویر صفحه مراجعه شود)83/20 کیلوگرم بر مجذور متر).برای تعیین میزان شیوع اضافه وزن و چاقی از شاخص تودهء بدنی (BMI) استفاده شد.پس از محاسبهء BMI ،از مقادیر بالای صدک 95 و مقادیر بین صدک 85 و 95،به ترتیب به عنوان معیار چاقی و اضافه وزن استفاده شد.همچنین از پرسشنامه محقق ساخته وضعیت اجتماعی اقتصادی برای ارزیابی این شاخص استفاده شد. نمونهها از نظر وضعیت اجتماعی اقتصادی به 5 درجه پایینتر،متوسط رو به پایین،متوسط، متوسط رو به بالا و بالا تقسیم شدند.از آزمون X2 برای ارزیابی ارتباط بین متغیرها استفاده شد. یافتهها:شیوع کلی چاقی و اضافه وزن در گروه مورد مطالعه به ترتیب 5 و 1/10 درصد و در مجموع(وزن بیش از حد نرمال)1/15 درصد به دست آمد.5 درصد نیز دچار کموزنی بودند. بین شیوع چاقی و اضافه وزن با سطوح مختلف پایگاه اجتماعی اقتصادی (X2 10/28 p 0/32) ،سرمایهء فرهنگی (X2 6/5ṣP 0/37) و سرمایهء اقتصادی (X2 5/95ṣp 0/42) رابطه معنیداری یافت نشد.
بحث و نتیجهگیری:یافتههای پژوهش حاضر نشان داد بین سطوح مختلف وضعیت اجتماعی اقتصادی و شیوع چاقی و اضافه وزن در نوجوانان دختر تهرانی ارتباط معنیداری وجود ندارد.بنابراین به نظر میرسد شیوع چاقی و اضافه وزن در نوجوانان دختر تهرانی مستقل از وضعیت اجتماعی اقتصادی است و دلایل دیگر(نظیر میزان فعالیت بدنی،نگرش فرهنگی نسبت به چربی بدن و...)را نیز باید جستجو کرد.
خلاصه ماشینی:
"بحث و نتیجهگیری:یافتههای پژوهش حاضر نشان داد بین سطوح مختلف وضعیت اجتماعی اقتصادی و شیوع چاقی و اضافه وزن در نوجوانان دختر تهرانی ارتباط معنیداری وجود ندارد.
یافتههای پژوهش حاضر اگرچه نشان داد که بین شیوع کمبود وزن،اضافه وزن و چاقی در دانشآموزان دختر با سطوح مختلف پایگاه اجتماعی اقتصادی ارتباط معنیداری وجود ندارد؛ولی شایان ذکر است که از کل 5 درصد افراد جامعه نمونه که دچار کمبود وزن بودند 4/3 درصد آن متعلق به طبقهء متوسط رو به پایین و تنها 6/1 درصد مربوط به سایر پایگاههای اجتماعی اقتصادی بودند.
تایل و همکاران3با مطالعهء شیوع چاقی در بچههای بالغ هندی(دامنهء سنی 13 تا 18 سال) دریافتند که چاقی در افرادی که فعالیت بدنیشان کمتر و همچنین در گروههای با وضعیت اجتماعی اقتصادی بالاتری بودند شیوع بیشتری داشت(40)که این برخلاف مطالعات انجام شده در کشورهای توسعه یافته است که ذکر میکنند شیوع چاقی در کودکان با سطح اقتصادی اجتماعی و حتی فرهنگی خانواده ارتباط معکوس دارد(41).
Thayyil et al به نظر میرسد یافتههای متناقض در مورد ارتباط شیوع چاقی با وضعیت اجتماعی اقتصادی از یک سو به قومیت،نژاد،فرهنگ جامعه،طبقهء اجتماعی و میزان توسعهء فرهنگی اقتصادی هر کشور بستگی دارد؛مطالعات انجام شده در کشورهای توسعه یافته نشان داد که دخترهای خانوادههای با SES ضعیف،بهطور متوسط نسبت به دختران خانوادههای با SES بالاتر،چاقترند.
در مورد ارتباط بین شیوع چاقی و اضافه وزن نوجوانان با سطح اقتصادی خانوادهء آنان، نتایج مطالعات انجام شده در کشورهای توسعه یافته با سایر نواحی جهان متفاوت است."