چکیده:
عکاسی در ایران تنها سه سال پس از از اختراع عکاسی در جهان در سال ١٨٤٢ آغاز شده است و در دوران سلطنت ناصرالدین شاه ١٨٤٨-١٨٩٥، در همان سالهای آغازین ، موردتوجه شاه جوان قرار گرفت . او باآگاهی از ارزش استناد بخشی عکس ، عکاسانی را در دربار به اختیار گرفت که ماموریتشان ثبت تصاویر مورد توجه شاه بود. حاصل تلاش آنان هزاران عکس مستند از ایران و زندگی ایرانیان در قرن نوزدهم می باشد. عکس هایی که گوشه هایی از رفاه و زندگی درباریان ، آداب و رسوم مردم و مشاغل وصنایع آن زمان را برما آشکار میسازد، بسیاری از آن عکسها امروز وجود دارند و عینی ترین سند زندگی ایرانیان در گذشته میباشد تصاویری که غالبا باشرح و توضیحاتی راجع به موضوع میباشد و اطلاعات کاملتری در اختیار بیننده قرار میدهد. پیشرفت وکاربرد عکاسی ایران در مقایسه با سایرنقاط جهان بر ارزش و جایگاه این هنر دراین کشور ارزش مینهد. در این تحقیق به جنبه های عکاسی مستند در قرن نوزدهم در ایران پرداخته می شود.
خلاصه ماشینی:
از طرفي ايران در آن زمان براي جهانگردان و خارجيان ازجمله تجار و هيئت هاي علمي وسياسي جالب توجه بود و ازآنجا که برخي از آنان باخود دوربين و تجهيزات داشتند به ثبت و عکسبرداري از اماکن و چهره هاي ايرانيان پرداختند وامروز دستآورد همه ي اين ها، مجموعه هاي خصوصي در ايران و گوشه وکنار جهان ومهم تر ازهمه آلبوم خان ي کاخ گلستان مي باشد که در حال حاضر بيش از ٤٠٠٠٠عکس در بردارد؛گنجينه اي که براي محققين در زمينه هاي تاريخ ، مردم شناسي ومعماري ايران و همين طور عکاسي ايران بسيار مفيد و بي بديل مي باشد.
اين تحقيق با نگاهي بر عکاسي مستند اجتماعي در ايران قرن نوزدهم ارائه گرديده که با در نظر گرفتن پيشرفت و گسترش اين هنر همپاي کشورهاي اروپايي و کاربردي بودن آن در آن زمان بر اهميت اين موضوع مي افزايد و مقاله به معرفي عکس ها وکاربرد برخي از آنها و همچنين عکاسان فعال در اين زمينه ميپردازد.
(طهماسب پور، ناصرالدين شاه عکاس ، ٢٠٠٢) عکس هاي تهيه شده در طي سفرهاي شاه وحاکمان همچون ظل السلطان فرزند شاه که معمولا با توضيحاتي پيرامون موضوعات و وقايع بوده است ، امروزه اسناد ارزشمندي از گذران زمان دربيش از يک قرن پيش ميباشد.
حاصل اين تلاش ها هزاران عکس مستند از زندگي ايرانيان قرن نوزدهم است و باتوجه به گسترش عکاسي در سال هاي آغازين اختراع آن همپاي کشورهاي اوپايي بسيار ارزشمند ميباشد و مجموعه تصويري عظيم ازبخشي از تاريخ زندگي ايرانيان را در اختيار علاقه مندان و محققين قرار ميدهد.