چکیده:
رشد اقتصادی در هر کشوری نماد و شاخص پیشرفت آن کشور محسوب شده و از اهمیت خاصی در جهان
برخوردار است. در نتیجه عوامل مؤثر بر آن برای اقتصاد هر کشور، به عنوان یکی از مقولات اصلی و مهم تلقی
می شود. با توجه به نقش و اهمیت نفت و هم چنین وابستگی کشورهای مختلف به این ماده حیاتی، طبعاً تحولات
آن بر روی رشد اقتصادی کشورهای تولیدکننده و مصرف کننده نفت تأثیر بسزایی دارد.نفت از جمله کالاهای
استراتژیک جهان و به عنوان یکی از نهادهای مهم تولید هر کشور به شمار میرود، در نتیجه، نوسانات شدید قیمت
نفت که آن را شوک نفتی نامیدهاند )اثرات مثبت و منفی(، تآثیرات به سزایی در اقتصاد کشورها، چه در حال توسعه
و چه توسعه یافته، دارد. از سویی دیگر، از زمانی که درآمدهای ناشی از نفت در اقتصاد ایران سهم بالایی از تولید
ناخالص داخلی و بودجههای سالیانه را به خود اختصاص داد. اقتصاد ایران بر پایهی یک اقتصاد تک محصولی بنا
نهاده شد، که نشان میدهد قیمت نفت و درآمدهای ناشی از آن، به عنوان یک عامل برونزا و محرک رونق و رکود
اقتصادی در ایران به شمار میآیند، به طوری که نوسان خارج از کنترل این عامل، بیشتر متغیرهای اقتصادی را
دچار نوسان میکند. دستیابی به نرخ رشد اقتصادی بالا که مستلزم به کارگیری سیاستهای مناسب اقتصادی و
همچنین شناخت بیشتر عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی است، یکی از اهداف مهم هر اقتصادی به شمار میرود. نفت به
عنوان اصلیترین منابع انرژی و عامل مهم تولید، موجب رشد و توسعه هر کشوری میشود. بر این اساس شناخت
نحوه و شدت اثرگذاری تکانههای نفتی بر رشد اقتصادی هر کشور برای سیاستگذاری اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین، بررسی تآثیر شوکهای نفتی بر رشد اقتصادی ایران به عنوان کشوری نفتخیز و
صادرکننده نفت و کشوری تک محصولی، حائز اهمیت است
خلاصه ماشینی:
نفت از جمله کالاهاي استراتژيک جهان و به عنوان يکي از نهادهاي مهم توليد هر کشور به شمار ميرود، در نتيجه ، نوسانات شديد قيمت نفت که آن را شوک نفتي ناميده اند (اثرات مثبت و منفي)، تآثيرات به سزايي در اقتصاد کشورها، چه در حال توسعه و چه توسعه يافته ، دارد.
با بروز بحران مالي در اقتصاد جهاني که از فصل سوم سال ١٣٨٧ آغاز شد، درآمدهاي نفتي ايران روند نزولي به خود گرفت و از بيش از ١٠٠ ميليارد دلار به کمتر از ٦٠ ميليارد دلار در سال منتهي به فصل دوم ١٣٨٨ رسيد.
هاميلتون با استفاده از سري زماني سال هاي ٧٢-١٩٤٨ و مدل VAR براي اقتصاد آمريکا، به بررسي اين فرضيه ها پرداخته و اين طور نتيجه گرفته است که برخي متغيرهاي ديگر نيز وجود دارند که سبب افزايش قيمت نفت و از آن طريق رکود شده اند اما متغير اصلي ، شوک قيمت نفت بوده است .
(1984); "Testing for the Effect of Oil-Price Rises Using Vector Autoregressions", International Economic Review, 25, p.
," Monetary Policy and Oil Price Shocks: Empirical Implications of Alternative Resposes", Applied Economic, 25, P.
(2009), "The effects of oil price shocks on the Iranian economy", Energy Economics Volume 31, Issue 1, P.
F. , (1993), "Oil price and economic activity is the relation symmetric", Energy Journal, 14, p.
V. (2006), "Oil Price Shock and Macroeconomic Activities in Nigeria", International Research Journal of Finance and Economics.