چکیده:
تأثیر سازوکارهای حاکمیت شرکتی بر عملکرد شرکتها در تحقیقهای زیادی بررسی شده است. معیار مورد استفاده برای اندازهگیریی عملکرد شرکتها در اغلب این تحقیقها معیارهایی نظیر کیو-توبین، بازده داراییها و بازده سهام شرکت میباشد. این عوامل تحت تأثیر شرایط کلان اقتصادی نظیر رونق و رکود،
تورم و نرخ ارز میباشد که مورد توجه محققان قرار نمیگیرد. کارایی شرکتها در شرایط یکسان و نسبت به یکدیگر سنجیده میشود و عوامل عمومی در محاسبۀ آن موثر نمیباشد. هدف این تحقیق بررسی تأثیر سازوکارهای حاکمیت شرکتی بر کارایی شرکتها میباشد. به این منظور ازاطلاعات مالی 99 شرکت پذیرفته شده در بورس های اوراق بهادار ایران بین سال های 1388 الی 1393 استفاده شده است.کارایی شرکت ها به روش تحلیل پوششی داده ها و با نرم افزارEMSمحاسبه شده است. این روش برای محاسبۀ کارایی، یک روش تصمیمگیری چند متغیره میباشد که امکان استفاده از چند متغیر به عنوان ورودی و چند متغیر به عنوان خروجی را میدهد. دوگانگی سمت مدیرعامل در هیأت مدیره، استقلال هیأت مدیره، تمرکز مالکیت و ساختار مالکیت به عنوان عوامل سازوکار حاکمیتی در نظرگرفته شده است.مدل ارائه شده رگرسیون چندگانه می باشد و با استفاده از نرم افزارEViews و به روش پانل دیتا تخمین شده است. نتایج حاکی از تأثیرگذاری دوگانگی سمت مدیرعامل در هیأت مدیره و استقلال هیأت مدیره بر کارایی بود، به این صورت که با کاهش دوگانگی سمت مدیرعامل در هیأت مدیره و افزایش استقلال هیأت مدیره کارایی شرکت افزایش مییابد. مابین سایر متغیرها و کارایی رابطه مشاهده نشد.
خلاصه ماشینی:
در اغلب اين تحقيق ها سازوکارهاي حاکميت شرکتي عوامل شناخته شده اي از قبيل سهامداران نهادي در ترکيب سهامداري، دوگانگي سمت مديرعامل در ترکيب هيأت مديره ، نسبت اعضاي غير موظف هيأت مديره به تعداد کل اعضاء هيأت مديره و ...
محمدزاده سالطه و ديگران (١٣٩٤) در تحقيقي که به بررسي تأثير نظام راهبري شرکت بر ارزش شرکت با تأکيد بر کارايي سرمايه گذاري داشته اند، شاخص ارزش شرکت کيو- توبين ميباشد يا خداداي و تاکر (١٣٩١) در تحقيقي که به بررسي تأثير حاکميت شرکتي بر عملکرد 1 Efficiency 2 Tobin’s Q شرکت ها پرداخته بودند از معيار بازده داراييها١، بازده حقوق صاحبان سهام ٢ و نسبت کيو-توبين به عنوان معيار عملکرد شرکت استفاده کرده اند.
در اين تحقيق ؛ تأثير برخي از سازوکارهاي حاکميت شرکتي(دوگانگي سمت مديرعامل در ترکيب هيأت مديره ، استقلال هيأت مديره ، تمرکز مالکيت و ساختار مالکيت ) بر کارايي شرکت ها بررسي شده است .
در اين تحقيق رابطه درصد مالکيت سهامداران نهادي، تمرکز سهامداران نهادي، پاداش هيأت مديره ، مديران غيرموظف و تفکيک وظايف مديرعامل و رئيس يا نايب رئيس هيئت مديره به عنوان سازوکار حاکميت شرکتي با ارزش ايجاد شده براي سهامداران به عنوان معيار اندازه گيري عملکرد پرداخته شد.
دوگانگي سمت مديرعامل در اغلب تحقيق هاي قبلي از جمله حساس يگانه و احمدي(١٣٩٢)، خدادي و تاکر (١٣٩١) و برادران حسن زاده و ديگران (١٣٩١) به اين صورت تعريف ميشد که اگر مدير عامل رئيس هيأت مديره بود ارزش صفر و در غير اينصورت ارزش برابر يک ميگرفت در حاليکه طبق قانون تجارت براي تصدي هم زمان سمت مديرعامل و رئيس هيأت مديره محدوديت وجود داشته و شرايط خاصي براي اين موضوع در نظر گرفته شده است .