چکیده:
همواره قواعد حقوق و قوانین در پی عدالت گستری بوده تا آدمی در آسایش و امنیت و با انتظام جامعه در محیط زندگی خویش به حیات ادامه دهد. از زمان خلق بشر و تشکیل اجتماع آرام آرام تحولات چشم گیر قوانین ایجاد شده و هم اکنون نیز متداوم است. بر همین اساس در ایران قبل از اسلام و بعد از اسلام نیز رعایت حقوق انسان ها که خود مظهر تحقق عدالت و امنیت می باشد و احترام گذاشتن به افراد منتسب به گناه وجود داشته و همانند رودخانه ای همیشه جاری عمیق تر و بزرگتر می شود. اندیشمندان انسان دوست و شجاع نیز از جمله منتسیکیوو روسوو بکاریا و سایر علما و فلاسفه به کرار رعایت حقوق آنان را خاطر نشان کرده و قواعد زندگی انسانی را آموزش داده اند.
خلاصه ماشینی:
"5- عدم محرومیت وکیل مدافع در دفاع از متهم: همان گونه که پیشتر معروض شد برای اینکه اصل مساوات در تمامی مراحل رسیدگی رعایت شود و هر طرف دارای سلاح ها و امکانات مساوی در جهت اثبات ادعا یا دفع ادعای دیگری باشند و ضروری تر از همه این که فرد منتسب به گناه و یا بزه نیز همانند شاکی و مرجع تحقیق دارای امکانات مساوی جهت اثبات بی گناهیش در زمانی که دلایل علیه او اقامه شده است باشد و محرومیت او در آزادی ابراز دلایل و قرائن بی گناهیش و محدود بودن دفاعش بی عدول از اصل مساوات و انصاف و رعایت عدالت خواهد بود.
تقریبا ترافعی شدن و عدم سری بودن دادرسی کیفری در دادسرا و پذیرفتن مداخله و شرکت وکیل مدافع متهم در تحقیقات مقدماتی توسط واضع قانونی و عملی کردن آن توسط قضات دادسرا می باشد که این خود نشانگر سیر تحولات و تغییر مناسب و منطقی و منطبق با اصول و مبانی حقوق انسانی می باشد مع الوصف علیرغم پذیرفتن ماده قانونی مذکور لیکن به نظر می رسد که حق شرکت وکیل و دفاع او بایستی با آزادی بیشتر در تمامی مراحل بطور جدی و بیشتر در قانون قید و ذکر شود و عدم دخالت او در تحقیقات بازپرس (مرجع تحقیق) بازجوی تحدید آزادی دفاع وکیل است که با اصل کلی استقلال و آزادی اراده وکیل و حکمت دفاع مغایرت دارد لذا توسعه اختیارات وکیل مدافع علیرغم پذیرفتن کلی وی در مرحله دادسرا ضروری و بدیهی است و می بایستی در قوانین کیفری نیز ملحوظ واقع گردید که متأسفانه در قوانین بعدی نه تنها این مهم مورد نظر واقع نگردد بلکه واضح قانون پس از انقلاب اسلامی با تقریر و واضع ماده 128 و تبصره آن اختیارات وکیل را محدودتر نمود و مواردی را بطور کلی استثناء نمود که خود منطقة استثناء توسعه پذیر بوده است."