چکیده:
تحولات جديد در مناسبات روسيه و غرب و نقش كرملين در حوادث جهاني، بار ديگر مسئله اهداف سياست خارجي روسيه و چشم انداز جايگاه جهاني روسيه را به ميان آورده است. در حالي كه در دهه 1990، وداع با جاه طلبي هاي جهاني و تلاش براي همگرايي با بازيگران غربي، درونمايه اصلي سياست خارجي كرملين بود؛ به دنبال به قدرت رسيدن ولاديمير پوتين و در هزاره جديد، تلاش براي احياي موقعيت قدرت روسيه به عنوان بازيگري جهاني، ويژگي عمده سياست خارجي روسيه بوده است. اين احياي موقعيت، با چالش هاي منطقه اي و فرامنطقه اي مواجه شده است. در اين نوشتار به اين پرسش مي پردازيم كه گفتمان اوراسياگرايي، چه اهدافي را در سطح منطقه اي و جهاني براي روسيه، حائز اهميت مي كند و كرملين در تحقق اين اهداف چه فرصت ها و موانعي را در پيش رو دارد؟ در پاسخ مي توان گفت اعاده موقعيت قدرت بزرگ در جهان و احياي بازيگري بي رقيب در منطقه « خارج نزديك»، از اهدافي است كه در چهارچوب گفتمان اوراسياگرايي دنبال مي شود؛ ولي واقعيات روابط قدرت و سياست بين الملل، مغاير با اوراسياگرايي است و در آينده مي توان انتظار افول اوراسياگرايي را در سياست خارجي روسيه داشت.
خلاصه ماشینی:
"پـوتین و همفکران او که به گفتمان اوراسیاگرایی تعلـق داشـتند، بـر خـلاف غـرب گرایـان ، احیای جایگاه روسیه به مثابه قدرتی بزرگ را در پیش گرفتند و در این راه درصدد برآمدند به منظور تحقق اهداف سیاست خارجی روسـیه ، از ظرفیـت هـای داخلـی قدرت بهره گیرند و نیز با رویکردی عمـل گرایانـه ، از امکانـات دیگـر کشـورها از جمله غرب برای بهبود وضعیت اقتصادی و افزایش توانمنـدهای روسـیه اسـتفاده کنند.
در این میان پرسشی که خودنمایی میکنـد آن اسـت کـه رویکـرد اوراسـیاگرایی چـه اهداف و نگرش هایی را برای سیاست خارجی ولادیمیر پوتین ، پیش پا مـینهـد و این گفتمان در تحقق اهداف خود چـه مسـیری را طـی کـرده اسـت و در شـرایط جدید که بحران اوکراین و مداخله نظامی روسیه در سـوریه صـورت گرفتـه ، چـه چشم اندازی در تعامل با شرق و غرب برای روسیه به میان میآورد؟ در پاسخ باید رویکردهای منطقه ای و جهانی روسـیه را بررسـی کـرد و ویژگـیهـای مناسـبات روسیه را در منطقه پیرامون این کشـور و نیـز بـا قـدرت هـای بـزرگ فرامنطقـه ای شناسایی نمود.
در این نوشتار استدلال میشود که گرچه امکانات و فرصـت هـایی برای افزایش قدرت و نفوذ روسیه در سطح منطقه و جهان وجود دارد، اما برآورده شدن اهداف اوراسیاگرایی در احیای موقعیـت قـدرت روسـیه مسـتلزم رویـارویی کرملین با بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای است و از این منظـر موجـد تـنش هـای بلندمدت میان مسکو و جمهوریهای شوروی پیشین و قدرت های بزرگ از سوی دیگر خواهد شد."