چکیده:
نیجریه یکی از مهمترین کشورهای شمال غرب آفریقا است که دو گروه سلفی ـ جهادی جماعه اهل السنه للدعوه و الجهاد (بوکوحرام) و جماعه انصار المسلمین فی بلاد السودان، عهدهدار حرکت سلفی جهادی در این کشورند. بیشترین تمرکز بوکوحرام بر دشمن نزدیک، یعنی مسلمانان نیجریه و به خصوص شیعیان است. در مقابل انصار المسلمین بر مقابله با دشمن غربی و دولت فاسد و نیز غیرمسلمانان این کشور تاکید دارد؛ اختلاف رویهای که در تفاوت بین اربابان این دو گروه یعنی داعش و القاعده نیز به وضوح مشاهده میشود. رواج افراطگرایی در میان مسلمانان در اواخر قرن بیستم، نگرانی مسلمانان از تبلیغات گسترده مسیحیت ، رشد مذاهب و فرق مختلف ، گسترش تبلیغات و اقتدار آمریکا و دیگر قدرتهای جهانی در این منطقه و تاثیرپذیری از تبلیغات فرقههای انحرافی مانند وهابیت و حمایت دولتهای ثروتمند عرب ، از مهمترین علل شکلگیری این گروهها معرفی شده است. نوشتار پیش رو، با هدف جریانشناسی سلفیه تندرو در نیجریه، به روند شکلگیری و گسترش دو گروه اصلی سلفیه جهادی در این کشور پرداخته است. روش تحقیق در این جستار، جمعآوری اطلاعات از طریق جستجو در منابع مکتوب و پایگاههای اینترنتی است . نخست به بررسی گروه جماعه اهل السنه للدعوه و الجهاد پرداخته شده و پیشینه، اقدامات، برخورد آنان با شیعیان و ایدئولوژی آن اشاره شده است و سپس گروه انصار المسلمین فی بلاد السودان مورد بررسی قرارگرفته و پیشینه، اقدامات، ایدئولوژی و ارتباط آن با گروه القاعده و بوکوحرام آمده است.
خلاصه ماشینی:
"2. پیشینه جماعة أنصار المسلمین فی بلاد السودان (Ansaru یاJAMBS) ، گروهی شبه نظامی است که فعالیت خود را از سال 2012م و در پی حمله بوکوحرام به شهر کانو (Taft, 2015, p53) که منجر به کشته شدن 180 نفر از مسلمانان شد، آغاز کرد.
(Onuoha, 2013) با بررسی تحلیلهای امنیتی در مییابیم که از زمان جدایی جماعة أنصار المسلمین فی بلاد السودان از جماعة اهل السنة للدعوة و الجهاد (بوکوحرام)، رهبران این دو گروه در مواردی مانند ربودن 25 نفر از غیر بومیهای نیجریه (CrisisGroup analyst, 2012) و ربودن یک کشیش فرانسوی و در عملیاتی مانند حمله به زندان برای آزادی زندانیان، یکدیگر را تمجید و تشویق کرده اند، (Herald, 2012) اما در هیچ یک از این حملات نمیتوان به طور قطع به همکاری بارزی میان آنها اذعان داشت که نشاندهندة اجرای نقشههای بوکوحرام توسط جماعة أنصار المسلمین و یا بالعکس باشد.
(Onuoha, 2013) پس از مرگ محمد یوسف در جولای سال 2009 (Guitta, 2014) ارتش نیجریه حدود هزار نفر از اعضای این گروه را در حملاتی که چهار روز به طول انجامید، از بین برد و صدها نفر از آنها را دستگیر کرد و به گفتة خود، بوکوحرام را «شکست داد»، (zenn, 2013) اما این پایان کار نبود و ابوبکر شیکائو، رهبر فعلی بوکوحرام و شخصی به نام مأمن نور و تعدادی از همکیشان نزدیک یوسف، تصمیم گرفتند تا فعالیتهای خود را مخفیانه ادامه دهند."