چکیده:
انسان موجودي با ظرفيت ها و توانايي هاي عظيم است كه ازجمله آن ها قدرت تخيل او است. اين پژوهش با هدف تحليل كاركرد نظام آموزشي، با محوريت كتاب هاي درسي فارسي و شيوه تدريس معلمان فارسي و نقش آن ها در پرورش قوه تخيل دانش آموزان، انجام شده است. روش پژوهش توصيفي بوده و از دو روش تحليل محتوا و مصاحبه نيمه ساختاريافته با معلمان براي جمع آوري داده ها استفاده گرديد. نمونه پژوهش شامل ۱۲ كتاب فارسي دوره ابتدايي و ۱۵ معلم فارسي مي باشد. سنجش تخيل بر اساس دو مولفه فهم اسطوره اي و فهم رمانتيك موردبررسي قرار گرفت. يافته هاي اين پژوهش نشان داد فهم اسطوره اي به ميزان بيشتري، در مقايسه با فهم رمانتيك، در كتاب هاي درسي مورد تاكيد بوده است. معلمان نيز در آموزش فارسي عمدتاً در چارچوب اهداف درسي ازپيش تعيين شده در زمينه خواندن و نوشتن و دستور زبان عمل مي كردند. در تبيين يافته هاي حاصل مي توان به تاكيدات اهداف آموزشي ادبيات فارسي بر مهارت خواندن، نوشتن و دستور زبان و همچنين عدم آشنايي معلمان با راهبردهاي آموزشي و روش هاي تدريس موثر در رشد و پرورش تخيل توجه نمود.
خلاصه ماشینی:
کتاب های درسی، به عنوان اصلیترین عنصر نظام آموزشی، نقشی غیرقابل انکار بر عهده دارند و از این میان کتاب زبان و ادبیات فارسی وظیفه مهمی را در پرورش تخیل بر عهده دارند که به دلیل وسعت عناصر خیال انگیز در آن ها، به شــرط قرارگرفتن در راســتای اهداف مناسب و صحیح ، تأکید فراوانی بر آن شده است (نصرتی، ۱۳۹۱).
در بخش تحلیل محتوا بررســی مؤلفه های تخیل و بسترسازی برای پرورش آن مدنظر بود که بدین منظور محتوای ۱۲ کتاب درسی فارسی دورة ابتدایی اعم از تصاویر، متن و پرسش ها مورد تحلیل قرار گرفت .
تصویر موردنظر که به منظور روح بخشیدن به موضوعات و محتوای شــعر این بخش و در جهت درگیر ســاختن تخیل و تصورات دانش آموزان با متن درس آمده است مؤلفة تصاویر و امتزاج آن با عواطف و حیوانات (حس شادمانی و خوشحالی) را تحت پوشش قرار میدهد.
در بخش فعالیت های تکمیلی درس چهارم ۶٠، با توجه به متن درس این سؤال مطرح شده که «چرا در پایان داســتان ضرب المثل هر چه کنی به خود کنی، پدر پســر از کار خود پشیمان شد؟» مؤلفة تفکر انتزاعی در پرورش تخیل در این قســمت میتواند تحت پوشــش قرار گیرد زیرا دانش آموز واداشــته میشود که نسبت به داستان و پیام آن تفکر کند تا بتواند به مفهوم آن دست یابد.
A comparative analysis of Ghazali and Egan’s views on Imagination and Education: the Mythic Understanding and Children Learning.