چکیده:
انقلاب اطلاعات موجب تحولی بنیادین در پدیده ی قدرت شده است. در صحنه ی داخلی کشورها، با گسترش امواج دموکراسی به طور فزاینده ای شاهد ناکارا شدن ابزار سرکوب از سوی دولت ها و مسوولیت پذیری آنان در حوزه های اقتصادی-تکنولوژیک هستیم. در صحنه ی بین المللی، تکرر تحریم های بین المللی و کارایی کمک و وام های خارجی در پیشبرد سیاست خارجی کشورها نقش اساسی داشته است. علاوه بر آن، انقلاب اطلاعات موجب تغییر در منابع و
ابزار قدرت گردیده است. به طوری که چه در صحنه ی داخلی و چه در صحنه ی بین المللی، کشورهایی که از تکنولوژی اطلاعاتی پیشرفته برخوردارند از قدرت بالاتری نیز برخوردار خواهند بود. تحولات عصر حاضر به خصوص در رابطه با پدیده ی قدرت مورد توجه اندیشمندان مختلف نظیر فرانسیس فوکویاما، ساموئل هاتینگتون و آلوین تافلر بوده است. هدف از نگارش این مقاله
بررسی و نقد نظریات تافلر در باب تحول در ماهیت قدرت در دورانی است که او موج سوم تمدن بشری یا عصر فرا صنعتی می نامد.
خلاصه ماشینی:
"در رابطه با موضوع قدرت، بر خلاف موج دوم که در آن نهاد دولت مظهر عالی ترین قدرت بود، در موج سوم تمدن ها مظهر قدرت می شوند و ادعای جامعه شناسان این است که در آستانه ی ورود به تمدن جدیدی قرار گرفته ایم که در آن مذهب، قدرت، سیاست اقتصادی، جنگ، معرفت شناسی و غیره، همه و همه دستخوش تحول و دگرگونی گردیده اند و همین امر، توجه تئوریسین های فراصنعتی را به خود جلب نمود و موجب ارائه ی تئوری های مختلفی از سوی آنها شد که در بعضی موارد به پیشگویی و آینده نگری بیشتر شباهت دارد تا بررسی علمی.
«بوریس فرانکل» از آنها تحت عنوان آرمان گرایان فرا صنعتی یاد می کند که از نظر او بر چند عامل تأکید دارند: 1- ساختار و نقش نهادهای دولتی در جوامع فراصنعتی؛ 2- نتایج و عواقب سیاسی-اقتصادی نقش زنان؛ 3- مکانیزم های نهادینه ای که نه تنها منجر به توزیع ثروت خواهد شد، بلکه درآمد یا معاش و تغذیه ی کافی برای کارگران فراهم می کند؛ 4- آینده ی تکنولوژی و تولید نظامی؛ 5- اقدامات منطقه ای و بین المللی برای تفاهم ملت ها (فرانکل، 1987، 122).
نقد و بررسی نفد و بررسی نظریه های ارائه شده از سوی تافلر مستلزم در نظر گرفتن چند نکته است: اول آنکه: هر اندیشمندی در ارائه ی نظریات خود به طور طبیعی و ناخودآگاه، تحت تأثیر گرایشات ارزشی خود قرار گرفته و این امر بر وصف و تفسیر چهره ی واقعیت نقش تعیین کننده ای دارد."