چکیده:
مشرکان مکه در صدر اسلام همواره با انواع آزارها و اتهام ها و گاه با
شبهه افکنی در امر رسالت، تلاش در جلوگیری از گسترش اسلام
داشتند. اتهام کهانت یکی از انواع اتهاماتی است که مشرکان در جهت
طرح می کردند. بررسی و $ ایراد شبهه و انکار رسالت پیامبر اکرم
تحلیل این اتهام و تبیین باورهای مشرکان نسبت به کهانت و کاهنان،
می تواند منشأ و لرض مشرکان از طرح این اتهام را مشخص کند و به
تبع آن، پاسخ قرآن به این اتهام را روشن تر سازد. همچنین با تحلیل
اتهام کهانت و تبیین منشأ آن، این نکته کشف می شود که آنچه
مشرکان را بر این اتهامات وا می داشت مبهوت ماندن آنان در برابر اعجاز
قرآن کریم بود چرا که مشرکان از یک طرف عظمت قرآن کریم را
چنان احساس می کردند که توانایی انکار فرابشری بودن آن را نداشتند
اما از طرف دیگر نمی خواستند به الهی بودن قرآن کریم و رسالت پیامبر
اعتراف کنند، به همین جهت ناچار شدند با ایراد اتهام $ اکرم
را کاهن $ کهانت، قرآن را منتسب به جنیان معرفی کرده و پیامبر
بخوانند
خلاصه ماشینی:
همچنـین بـا تحلیـل اتهام کهانت و تبیین منشـأ آن ، ایـن نکتـه کشـف مـیشـود کـه آنچـه مشرکان را بر این اتهامات وا میداشت مبهوت ماندن آنان در برابر اعجـاز قرآن کریم بود چرا که مشـرکان از یـک طـرف عظمـت قـرآن کـریم را چنان احساس میکردند که توانایی انکار فرابشری بـودن آن را نداشـتند اما از طرف دیگر نمیخواستند به الهی بودن قرآن کریم و رسالت پیـامبر اکرم اعتراف کنند، به همـین جهـت ناچـار شـدند بـا ایـراد اتهـام کهانت ، قرآن را منتسب به جنیان معرفی کرده و پیـامبر را کـاهن بخوانند.
مولفان تفسیر نمونه نیز این بعد از کهانت را نیز در تحلیل صدور ایـن اتهـام از جانـب مشرکان مورد توجه قرار داده و چنین نگاشته اند: کاهنان کسانی بودند که بر اثر ارتباط با جن و شیاطین گاه بعضـی از اسـرار غیـب را بازگو میکردند و مخصوصا کلمات خود را بـا سـجع و جملـه بنـدی هـای مـوزون همـراه میساختند و از آنجا که قرآن هم دارای خبرهای غیبی و هم نظـم مخصوصـی دارد، ایـن تهمت را به پیامبر میزدند در حالی که تفـاوت میـان ایـن دو از زمـین تـا آسـمان است (مکارم شیرازی ، ١٣٧٤، ٢٤: ٤٧٧-٤٧٨).
الهام گیری از جنیان برخی دیگر از مفسـران منشـأ دریافـت قـرآن کـریم و وسـائط نـزول آن بـر پیـامبر اکرم را وجه ایراد اتهام کهانت از جانب مشرکان دانسته اند به این معنا کـه مشـرکان بر این باور بودند که پیامبر اکرم همانند کاهنـان بـا ارتبـاط بـا جنیـان و شـیاطین توانسته است از امور غیبی باخبر شود در نتیجه آنچه بر پیامبر اکرم در قالـب قـرآن کریم نازل می شود اعم از خبرهای غیبـی ، معـارف آسـمانی ، احکـام شـرعی و ...