چکیده:
یکی از فضائل منحصر به فرد حضرت علی ، عمل به آیـه نجـوی اسـت . در ایــن آیــه خداونــد دســتور داد تــا مــومنین قبــل از صــحبت خصوصــی بــا پیامبر صدقه پرداخت کنند. تنها کسی که این کار را انجـام داد حضـرت علی بود، و پس از مدتی نیز ایـن حکـم نسـخ گردیـد. ابـن تیمیـه پـس از پذیرش این مطلب که آن حضرت تنها صحابی بوده که به این آیه عمـل کـرده است ، میکوشد تا آن را به عنوان یک فضیلت انکار کند. لیکن با تعمّق در آیـه نجـوی، و روایـاتی کـه در شـان نـزول آن وارد شـده ، نادرسـتی برداشـت وی مشخص میگردد.
خلاصه ماشینی:
"فنزلت : أأشفقتم أن تقدموا بـین یـدی نجـواکم صدقات الآیه ، در قرآن آیه ای هست که هیچ کس قبل از مـن بـه آن عمـل نکـرده و بعد از من نیز کسی به آن عمل نخواهد نمود، و آن آیه نجوی اسـت یـا أیهـا الـذین آمنوا إذا ناجیتم الرسول فقدموا بین یدی نجواکم صدقه ، من یک دینار داشـتم کـه آن را بــه ده درهــم تبــدیل نمــودم و هــر بــار یــک درهــم را صــدقه دادم و بــا رســول خدا نجوی کردم ، پس از این ، با نزول آیه أأشفقتم أن تقدموا بین یـدی نجـواکم صدقات آیه نسخ گردید، پس هیچ کس به آن عمل ننمود (متقی هنـدی، ١٤٠٩، ٢: ٥٢١؛ بوصیری، ١٤٢٠، ٦: ٢٨٣؛ ابن بطـال ، ١٤٢٣، ٣: ٤١٦؛ ابـن ابـی شـیبه ، ١٤٢٥، ١١: ١٥٢؛ ابـن کثیـر، ١٤٢٠، ٨: ٥٠؛ آلوسـی، ١٤١٥، ١٤، ٢٢٥؛ سـیوطی، ١٩٩٣، ٨: ٨٤).
اندیشمندان اهل سنت همچون ابن کثیر، طبری، فخر رازی و حتی خود ابـن تیمیـه نیـز ایــن را پذیرفتــه انــد (ابــن کثیــر، ١٤٢٠، ٨: ٥٠؛ طبــری، ١٤٢٠، ٢٣: ٢٤٨؛ فخــر رازی، ١٤٢٠، ٢٩: ٤٩٦؛ ابن تیمیه ، ١٤٠٦، ٥: ١٦)، اما سوال اصلی آن است کـه آیـا عمـل بـه این آیه توسط آن حضرت ، فضیلتی برای آن جناب به حساب میآید یا خیـر؟ فضـل بـن روزبهان أشعری که در کتاب إبطال الباطل ، بسیاری از فضایل حضـرت علـی را انکـار کرده است ، وقتی به آیه نجوی میرسد میگوید: همانا هیچ کس جز علی بـه آیـه نجـوی عمل نکرد، و در این که این یکی از فضائل او است که زبان از گفتن عظمتش قاصـر اسـت هیچ حرفی نیست (شوشـتری، ١٤٠٩، ٣: ١٤٠)."