چکیده:
هدف : هدف از انجام این پژوهش ، ارزیابی آسیب پذیری سکونت گاههای روستایی استان فارس (ارزیابی مسکن و جمعیت ) در برابر زلزله با رویکرد مدیریت بحران است . روش : پژوهش حاضر با روش توصیفیتحلیلی و با رویکرد کاربردی، با استفاده از منابع کتاب خانه ای و اطّلاعات آماری سال ١٣٩٠ انجام و داده ها با نرم افزار سیستم اطّلاعات جغرافیایی و اکسل ، تجزیه وتحلیل شده است . پهنه بندی خطر با استفاده از سه معیار زلزله ، گسل و لیتولوژی در محیط سیستم اطّلاعات جغرافیایی انجام شده و وزن دهی به معیارها نیز با روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی صورت گرفته است . معیارهای مورد استفاده برای ارزیابی مسکن ، شامل قدمت بنا، مصالح به کاررفته در ساخت بنا، مساحت قطعات مسـکونی، تـراکم جمعیتی، تراکم واحد مسکونی و تراکم خانوار در واحد مسکونی میباشند. یافته ها: نتایج تحقیق نشان میدهد که بیش از ٨٠ درصد از مسـاحت اسـتان ، ٨٦ درصـد از جمعیـت و بـیش از ٨٥ درصـد از مسـکن روستایی که عمدتا غیرمقاوم ، فرسوده و کوچک مقیاس در پهنه های پرخطر قرار دارند. هم چنین شهرستان های لارستان ، قیروکارزین و بوانات در اولویت بیش تری برای به سازی و نوسازی مسکن قرار دارند. محدودیت ها/ راهبردها: از جمله محدودیت های پژوهش ، عدم دسترسی به اطّلاعات دقیق سازه ای مسکن روستایی برای انجام مدل سازی زلزله در منطقه مورد مطالعه و عدم هم کاری متخصصّان مرتبط در تکمیل پرسش نامه های تحقیق است . هم چنین الزامات به سازی و نوسازی مسکن و رعایت استانداردهای لرزه ای باید در راس برنامه ریزیهای روستایی و مدیریت بحران قرار گیرد. راه کارهای عملی: با توجّه به نتایج به دست آمده ، باید نوسازی مساکن روستایی غیرمقاوم با نظارت دقیق و با توجّه به آیین نامه لرزه ای و ضوابط آن و هم چنین با توجّه به اولویت بندی شهرستان ها انجام شود. اصالت و ارزش : اهمّیّت پژوهش حاضر در این است که پهنه بندی خطر زمین لرزه و ارزیابی سکونت گاه های روستایی استان فارس ، علاوه بر مشخص کردن محدوده های پرخطر، به برنامه ریزان کمک میکند که برنامه ریزیهای دقیق تری را در نـواحی بحرانـی جهـت کـاهش خسارات ناشی از بحران زلزله تدوین کنند.