چکیده:
مساله ای که پژوهش حاضر بدان می پردازد، تاثیر مبانی زیبایی شناسی بر چگونگی کارکرد عوامل انسجام در شعر است ؛ در الگوی انسجام متنـی هالیـدی و حسـن ، ارجاع ، جایگزینی ، حذف ، عوامل ربطی و انسجام واژگـانی ابزارهـای انسـجام و دریافت پیام از متن برشمرده شده است . حال در پژوهش حاضر، این پرسـش هـا مطرح است که در شعر و کارکرد ادبی زبان چه عواملی میتواند سبب انسـجام و دریافت پیام شود؟ و در شعرهایی که فاقد انسجام به نظر می آیند، دریافت پیام از متن چگونه صورت میگیرد؟ همچنین به این پرسش اساسی می پردازیم که مبـانی زیباییشناسی چه تاثیری بر کارکرد عوامل انسجام در شعر دارند؟ به منظور پاسخ به پرسش های فوق ، شعر کتیبه » از اخوان ثالث و «خوابی در هیـاهو» از سـهراب سپهری از نظر کارکرد عوامل انسجام مورد بررسی قرار گرفته است ؛ کارکرد قوی عوامل انسجام در «کتیبه » و ضعف یا فقدان آن ها در «خوابی در هیاهو» نشان داده شده و این نتیجه به دست آمده که شعر اخوان با اصول زیبایی شناسی کلاسیک که هنر را عبارت از هماهنگی ، تناسب و اعتدال می داند، هم سو است ودر پرتو ایـن نگرش به انسجامی نیرومند دست یافته اما شعر «خـوابی در هیـاهو»ی سـپهری و اشعاری مانند آن در مجموعه های «زندگی خواب ها» و «آوار آفتـاب » بـا اصـول زیباییشناسی مدرن و هنر سوررئالیستی هـم جهـت اسـت ؛ از ایـن رو در ظـاهر مجموعه ای از ناسازها و دارای گسستگی ، پراکندگی و فضاهای خالی اسـت امـا
سرانجام به نوعی وحدت میرسد و آن چه موجب پدیدآمدن این وحـدت اسـت ، دستگاه فکری شاعر و فلسفه ی عمیقی است که شعر در بستر آن جریـان دارد. در این مقاله نشان دادیم که در شعر و کارکرد ادبی زبان علاوه بر آن چـه هالیـدی و حسن به عنوان عوامل انسجام متن برشمرده اند، عنصر روایت ، انسجام موسیقایی و انسجام تصویری کـارکرد ویـژه دارنـد. هـدف پـژوهش ایـن اسـت کـه تـاثیر زیباییشناسی کلاسیک ، و زیبایی شناسی مدرن و هنر سوررئالیستی را بر چگونگی کارکرد عوامل انسجام در شعر نشان دهد.
خلاصه ماشینی:
"حال در پژوهش حاضر، این پرسـش هـا مطرح است که در شعر و کارکرد ادبی زبان چه عواملی میتواند سبب انسـجام و دریافت پیام شود؟ و در شعرهایی که فاقد انسجام به نظر می آیند، دریافت پیام از متن چگونه صورت میگیرد؟ همچنین به این پرسش اساسی می پردازیم که مبـانی زیباییشناسی چه تأثیری بر کارکرد عوامل انسجام در شعر دارند؟ به منظور پاسخ به پرسش های فوق ، شعر کتیبه » از اخوان ثالث و «خوابی در هیـاهو» از سـهراب سپهری از نظر کارکرد عوامل انسجام مورد بررسی قرار گرفته است ؛ کارکرد قوی عوامل انسجام در «کتیبه » و ضعف یا فقدان آن ها در «خوابی در هیاهو» نشان داده شده و این نتیجه به دست آمده که شعر اخوان با اصول زیبایی شناسی کلاسیک که هنر را عبارت از هماهنگی ، تناسب و اعتدال می داند، هم سو است ودر پرتو ایـن نگرش به انسجامی نیرومند دست یافته اما شعر «خـوابی در هیـاهو»ی سـپهری و اشعاری مانند آن در مجموعه های «زندگی خواب ها» و «آوار آفتـاب » بـا اصـول زیباییشناسی مدرن و هنر سوررئالیستی هـم جهـت اسـت ؛ از ایـن رو در ظـاهر مجموعه ای از ناسازها و دارای گسستگی ، پراکندگی و فضاهای خالی اسـت امـا سرانجام به نوعی وحدت میرسد و آن چه موجب پدیدآمدن این وحـدت اسـت ، دستگاه فکری شاعر و فلسفه ی عمیقی است که شعر در بستر آن جریـان دارد."