چکیده:
خودکشی به عنوان نابودکردن آگاهانه خویش برای رهایی از موقعیت غیرقابـل تحمـل تعریـف شده است و در واقع یکی از پدیده های تاسف آوری است کـه دارای ابعـاد شـناخته شـده ی روانـی، اجتماعی، فرهنگی، بیولوژی و پیامدهای اقتصادی، انسانی میباشـد. اقـدام بـه خودکشـی بـه روش خوسوزی خشن ترین و دردناکترین روش درجهت پایان دادن به زنـدگی اسـت ، خودسـوزی مـرگ یک زندگی است ؛ زندگی زنانی که پس از سال ها صبر و انتظار در تلخیهای زندگی، جز خودسـوزی طریق دیگری را برای رهایی ندیده اند. هدف این پژوهش مطالعه پدیده خودسوزی در بین زنان شهر ایلام با استفاده از روش کیفی میباشد که برای این رسیدن به این منظور، مصاحبه های عمیقـی بـا ١٢ نفر از اقدام کنندگان به خودسوزی در سال های اخیر انجام گرفـت . پشـتوانه نظـری مـا در ایـن پژوهش نگاهی به دو نظریه میباشد یکی تئوری خودکشی دورکیم ؛ با این ادعا که خودسوزی زنـان ایلامی روایتی از خودکشی تقدیر گرایانه دورکیمی میباشد. و دیگری دیدگاه فمنیست ها و توجه به اینکه فرهنگ مردسالار حاکم بر جامعه ایلام بیش ترین نقش را در آسیب رساندن زنان به خود ایفـا میکند. یافته های این مطالعه کیفی ضمن بیان عناصر عمومی پدیده خودسوزی از قبیل کم سوادی، بیکاری و نظایر آن ، مقوله های خاصی نیز به دست داد این مقوله هـا عبارتنـداز: الگوهـای جنسـیتی سنتی (در قالب مردسالاری و تعصب گرایی، خشونت خانگی)، برچسب زدن ، محرومیت ، و افسردگی زنان خودسوز. مقوله های مذکور با استناد به داده های مصاحبه ای بیانگر ماهیت چنـد بعـدی پدیـده خودسوزی زنان در شهر ایلام می باشد.
خلاصه ماشینی:
"مدل پارادایمی تحقیق محرومیت استراتژیها اختفا انگ خودسوزی ی برخورد زنان با مسئله انفصال افسردگی خشونت الگوهای جنسیتی سنتی مشکلات روحی روانی متغیرهای زمینه ای افکار خودکشی مجدد سن تاهل تحصیلات در تشریح و تفسیر مدل بدست آمده در این پژوهش بایستی اینطور گفت که عوامـل و مقولـه هـای زمینه سازی از جمله : کلیشه های جنسیتی سنتی (در قالـب خشـونت خـانگی و انـزوای اجتمـاعی، مردسالاری و تعصب گرایی)، انواع محرومیت های اقتصادی و اجتماعی که گریبانگر زنان شهر ایـلام است (که مهمترین آن عدم استقلال اقتصادی زنان میباشد)، و انگ ها؛ که تمام این شرایط زمینـه - ساز بروز افسردگی در زنان میباشد؛ در نهایت باعث می شود که زنان ایلامی دست بـه خودکشـی و خودسوزی بزنند.
راهکارها و پیشنهادات رواج خودسوزی در بین زنان میتواند نتیجه هر یک از دلایل مطرح شده در بالا باشد اما اینجـا این سوال مطرح میشود که ، مراکزی که با افراد جامعه خصوصا زنان سروکار دارند بـرای رفـع ایـن مشکل تا کنون چه اقدام یا اقداماتی کرده اند؟ در شهر ایلام به دلیل کمبود امکانات فرهنگی، عـدم دسترسی آسان به امکانات موجود، ضعف مالی و وجود تعصبات خانوادگی؛ زنان و دختـران خانـه دار برای استفاده از اوقات فراغت خود برنامه ریزی صحیحی ندارند.
تاسیس خانه های سلامت ، مراکز شبه خانواده ، مراکز مشاوره ای خانوادگی، اصلاح و ساماندهی مراکز مشاوره قبل از ازدواج ، ارتقـای سـطح فرهنگ جامعه در خصوص جایگاه شخصیتی زنان ، پیش بینی و تشدید مجازات مردانی کـه بـه هـر دلیل اقدام به همسر آزاری میکنند، تاسیس وزارت یا سازمان رفاه اجتمـاعی جهـت ارائـه خـدمات کارآمد به افراد آسیب دیده و آسیب پذیر به عنوان راهکارهایی برای کاهش خودکشی زنان پیشنهاد شده است که بعضی اجرا و بعضی عقیم مانده اند."