چکیده:
اين مطالعه به بررسي درجه رقابتي در بانك هاي مورد مطالعه به عنوان نماينده سيستم بانكداري ايران در دوره زماني (1390-1386) مي پردازد، پس از آن كاهش رفاه اجتماعي ناشي از قدرت بازاري بانك ها با استفاده از مثلث هاربرگر مورد محاسبه قرار مي گيرد. نتايج به دست آمده نشان مي دهد قدرت بازاري سيستم بانكي در ايران در سال 1386 معادل 0/84 درصد توليد ناخالص داخلي ايران هزينه خالص اجتماعي به همراه داشته است كه اين ميزان در سال 1388 افزايش يافته و به اوج خود رسيده است و از اين سال به بعد سير نزولي به خود گرفته است تا جايي كه در آخرين سال مورد مطالعه اين پژوهش يعني سال 1390 به ميزان 0/97درصد توليد ناخالص داخلي ايران رسيده است.
The main objective of this research is to assess the degree of competition in the selected banks as representatives of Iran''s banking system over the period of 2007 to 2011. Also the welfare loss due to market power of banks is calculated using Harberger triangle. The results show that market power of banking system in Iran in 2007 had the net social cost equivalent to 0.84 percent of gross domestic product of Iran. This cost has reached its peak in 2009 and has got a downward trend over the following years. In 2011 it has reached to 0.97% of gross domestic product of Iran.
خلاصه ماشینی:
نتايج به دست آمده نشان مي دهد قدرت بازاري سيستم بانکي در ايران در سال ١٣٨٦ معادل ٠/٨٤ درصد توليد ناخالص داخلي ايران هزينه خالص اجتماعي به همراه داشته است که اين ميزان در سال ١٣٨٨ افزايش يافته و به اوج خود رسيده است و از اين سال به بعد سير نزولي به خود گرفته است تا جايي که در آخرين سال مورد مطالعه اين پژوهش يعني سال ١٣٩٠ به ميزان ٠/٩٧ درصد توليد ناخالص داخلي ايران رسيده است .
در اين مطالعه از طريق برآورد شاخص لرنر ساختار شبکه بانکي کشور بررسي و در ادامه کاهش رفاه (هزينه اجتماعي ) ناشي از قدرت بازاري با استفاده از مثلث هاربرگر (مثلث رفاه ) به روشي که فرناندز، اوراز و سالاس (٢٠٠٣) به کار برده اند به عنوان درصدي از توليد ناخالص داخلي مورد محاسبه قرار مي گيرد.
بر اساس نتايج به دست آمده ميزان هزينه هاي اجتماعي انحصار در سال ١٣٨٤ برابر با ٥/٦ درصد مقدار فروش بوده است که با وجود صرفه اقتصادي نسبت به مقياس در ٨ بانک اين مقدار بيانگر کاهش رفاه و عدم کارايي در اين صنعت مي باشد.
براي اين کار هزينه نهايي بازار وام براي هر بانک به صورت مجزا با استفاده از مشتق تابع هزينه به دست آمده نسبت به ميزان وام آن بانک محاسبه شده و با محاسبه قدرت بازاري و تأثير آن بر نسبت هاي مالي هر بانک مورد تجزيه وتحليل قرار مي گيرد، سپس در بخش (٣-٢) کاهش رفاه اجتماعي به روش مثلث هاربرگر (مثلث رفاه ) محاسبه و مورد مطالعه قرار گرفته است .