چکیده:
از واجبات حج و عمره، نماز طواف است، که به باور مشهور قریب به اجماع فقهای امامیه و با استناد به آیه شریفة قرآن، این نماز میبایست در کنار مقام ابراهیم(ع) گزارده شود؛ البته در مورد موضوعیت داشتن مکان فعلی مقام و همچنین موقعیت دقیق مکان نماز (پشت مقام یا طرفین) میان فقها اختلاف است، که پس از بررسی روایات متعدد باب و به مقتضای جمع عرفی بین آنها، مشخص میشود مکان فعلی مقام ابراهیم برای نماز طواف موضوعیت داشته و هرجا که انتقال یابد، نماز طواف باید پشت آن اقامه شود.
و نماز طواف واجب، تنها پشت صخرة مقام صحیح است؛ از احکام مستحدثة مرتبط با مقام نیز این است که در فرض جابجایی مقام از موضع فعلی، با توجه به اطلاق روایات، خود صخرة مقام، موضوعیت داشته و هرجا که انتقال یابد، نماز طواف باید پشت آن اقامه شود.
خلاصه ماشینی:
نقش مقام ابراهيم در نماز طواف رضا عندليبي* ـ مهدي درگاهي** چكيده: از واجبات حج و عمره، نماز طواف است، که به باور مشهور قريب به اجماع فقهای اماميه و با استناد به آيه شريفة قرآن، اين نماز میبايست در کنار مقام ابراهيم7 گزارده شود؛ البته در مورد موضوعيت داشتن مکان فعلی مقام و همچنين موقعيت دقيق مکان نماز (پشت مقام يا طرفين) ميان فقها اختلاف است، که پس از بررسي روايات متعدد باب و به مقتضاي جمع عرفي بين آنها، مشخص ميشود مکان فعلي مقام ابراهيم براي نماز طواف موضوعيت داشتهو نماز طواف واجب، تنها پشت صخرة مقام صحيح است؛ از احکام مستحدثة مرتبط با مقام نيز اين است که در فرض جابجايي مقام از موضع فعلي، با توجه به اطلاق روايات، خود صخرة مقام، موضوعيت داشته و هرجا که انتقال يابد، نماز طواف بايد پشت آن اقامه شود.
2. ادلة نظرية خلف مقام دليل اول: روايات تفسير کنندة آيه (وَ اتَّخِذُوا مِنْ مَقامِ إِبْراهِيمَ مُصَلًّى) با توجه به اين روايات، مشخص ميشود ائمه: با استناد به آية مذکور، تنها خلف مقام را در صحت نماز شرط ميدانند: «راوي گويد: امام صادق7 فرمود: همه بايد دو رکعت نماز طواف واجب را پشت مقام به جا آورند؛ چرا كه خداوند متعال ميفرمايد: «از مقام ابراهيم، عبادتگاهى براى خود انتخاب كنيد»؛ پس اگر در غير از اين موضع به جا آوردي بايد آن را اعاده کني.