چکیده:
در دهه هاي اخير، برخي از پژوهشگران شيوه ارتباطي والدين و كودكان و تاثير آن بر كنترل هيجانات را مورد پژوهش قرار داده اند. هدف از مطالعه حاضر بررسي اثربخشي آموزش برنامه تربيت كودك انديشمند بر خشم و رابطه مادران با فرزندان بوده است. در اين پژوهش گروه نمونه به صورت دردسترس شامل 50 نفر از مادران دانشآموزان مدارس غيرانتفاعي شهر تهران بود كه براي شركت در كارگاه تربيت كودك انديشمند اعلام آمادگي نمودند. در اين كارگاه ها مادران ضمن آگاهي از روش هاي مختلف كارآمد و ناكارآمد برخورد با رفتارهاي كودك، تمرين هايي را براي بهبود سبك واكنش خود در مقابل رفتارهاي چالش برانگيز كودكان انجام دادند. هدف كارگاه، بهبود سبك تربيتي مادران و استفاده از روش هاي تعاملي كارآمد مانند روش حل مسئله به جاي روش هاي ناكارآمد مانند تنبيه و توبيخ بوده است. كارگاه ها در نُه جلسه بصورت يك جلسه دو ساعته در هفته برگزار مي شد. ابزارهاي استفاده شده شامل دو پرسشنامه سياهه رابطه والد- كودك جرارد و سياهه خشم حالت- صفت اسپيلبرگر بوده است. مادران در يك بررسي اوليه قبل از شروع كارگاه و همچنين در پايان دوره آموزشي به تكميل پرسشنامه ها پرداختند. داده ها با استفاده از روش اندازه گيري مكرر تجزيه وتحليل شد. نتايج نشان داد كه آموزش برنامه تربيت كودك انديشمند در بهبود خشم و رابطه مادران با فرزندانشان موثر بوده است.
In the recent decades، some researchers investigated communication styles of parents and children and its effects on emotional control. The aim of this study was to teach parents how to raise thinking children and to study it’s effects on anger and relationship with their children. In this research، the sample consisted of 50 mothers of students in private schools in Tehran who volunteered to participate in the workshops. In this workshop، mothers knowledge about different efficient and inefficient methods to deal with child behavior and how to improve mothers responses to the challenging behavior of children were discussed. The aim of the workshop was to improve parenting style teaching and efficient interaction methods such as problem solving in contrast to inefficient methods like punishment and reprimanding. Workshops in 9 sessions were held for a two-hour session per week. The instruments included two questionnaires، Gerard Parent- Child Relationship and Spilberger Trait Anger Inventory. Before the start of the workshop and at the end of the training sessions mothers to completed the questionnaires. Data were analyzed using repeated measures. The results showed that the program has been effective in improving the anger control and the relationship between mothers and their children.
خلاصه ماشینی:
واژگان Abstract کلیدی: کودک متفکر، مدیریت خشم، رابطه مادر- فرزند In the recent decades, some researchers investigated communication styles of parents and children and its effects on emotional control.
Keywords: children thinker, anger management, mother- child relationship مقدمه سبکهای تربیتی، الگوهایی از پرورش فرزندان است که از تعامل والدین و پاسخ آنها به رفتار فرزندان شکل میگیرد (دیسجاردنیس، 2008).
خشم غیرقابلمهار زندگی فرد را به مخاطره میاندازد، از طرفی سرکوب خشم با طبیعت انسان در تعارض است و این امر انسان را در معرض خطر و ابتلای به بیماریهای مختلف قرار میدهد، بهگونهای که با همراه شدن دیگر بینظمیهای روانشناختی پیامدهای زیان باری برای سلامتی افراد در پی دارد (اورن، سار، دالبوداک، اونکا و کاک ماک<FootNote No="1" Text=" Evren , Sar, Dalbudak, Oncu &amp;amp; Cakmak"/>، 2009).
با بررسی پژوهشهای انجامشده، به نظر میرسد در این پژوهشها اثربخشی رویکرد حل مسئله بهطورکلی بر مدیریت و کنترل خشم والدین و مهارتهای فرزندپروری آنان، دانشجویان و دانش آموزان، صورت گرفته و توجه و تمرکز خاص بر مادر کمتر موردتوجه بوده است، لذا آنچه این پژوهش را از دیگر پژوهشها متمایز میکند، آموزش مادران دارای فرزند در دو مقطع سنی کودک و نوجوان و در دو جنسیت پسر و دختر، بر اساس برنامه کودک اندیشمند بوده که در این برنامه توجه اصلی بر آموزش والدین در استفاده از شیوههای کارآمد تعاملی با کودک در حل مسائلی است که در ارتباط با والدین و همسالان برای کودک پیش میآید.
در این راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان اثربخشی آموزش برنامه کودک اندیشمند (مبتنی بر حل مسئله) بر رابطه مادران با فرزندان و خشم آنها انجام شد.