چکیده:
كارگزاران هر حكومت، اعم از ديني و غيرديني، به همان ميزان كه از منصب و اختيارات و امكانات حكومتي، برخوردارند؛ در معرض انواع آفات و آسيب ها نيز قرار دارند. در اين مجال، عوامل آسيبزا، پيامدهاي ناگوار اجتماعي، سياسي و اقتصادي ناشي از آن ها و راهكارهاي پيشگيري از آسيبها با عنايت به رويكردهاي حكومت عَلوي مورد بررسي قرار گرفته است. پژوهش حاضر كه با روش توصيفي- تحليلي از ميان انواع آسيب ها، آسيب هاي اخلاقي كارگزاران و مسوولان حكومت ديني را با تاكيد بر نهج البلاغه بررسي كرده است به اين نتيجه رسيد كه: مهمترين آسيبها و آفات اخلاقي كارگزاران حكومت ديني عبارت است از: تكبر؛ دنيا دوستي؛ خشونت و ستمگري. عوامل موثر در ايجاد اين آسيب ها عجب، ضعف شخصيت، جهل، هواي نفس و قدرت زدگي ناشي از به دست آوردن منصب حكومتي است. راه هاي پيشگيري و مقابله با آسيب هاي اخلاقي كارگزاران، سفارش حاكمان و مديران ارشد به تواضع و فروتني، زهدگرايي، مدارا و خوشرفتاري و عدالتگرايي و التزام به واجبات دینی است.
خلاصه ماشینی:
همچنین ، پیامدهای ناگوار آسیب های اخلاقی کارگزاران حکومت دینی ، بر اساس آموزه های حکومتی امام علی(ع ) عبارت است از: استبداد رأی ، خشم و نارضایتی مردم ، سازش کاری ، ریاست طلبی، انحراف از حق مداری، ذلت و خواری و هلاکت .
راهکارهای پیشگیری از تکبر پس از شناخت تکبر و پیامدهای شوم آن برای جامعه و حکومت اسلامی بر مبنای تعالیم حکومتی امام علی(ع ) این مسأله ایجاد میشود که آیا در آیین زمامداری حضرت (ع ) راهکارهایی برای پیشگیری از این آسیب اخلاقی ارائه شده است ؟ از سیرة حکومتی امام علی(ع ) راهکارهای گوناگونی برای پیشگیری از تکبر کارگزاران ، قابل استنباط است ؛ نخست کارگزاران حکومت باید با یادآوری حکومت و سلطنت الهی، حقارت و کوچکی خود را در عالم وجدان کرده و از تکبر، دوری نمایند، چنان که مولای متقیان (ع ) در سفارش به مالک اشتر میفرماید: «هرگاه حکومت ، برای تو خودبزرگ بینی و کبر به وجود آورد، به بزرگی سلطنت خداوند که فوق توست و قدرتی که بر تو دارد و تو را بر خودت آن قدرت و توانایی نیست نظر کن ، که این نظر کبر و غرورت را مینشاند و تندی و شدت را از تو بازمیدارد و عقل از دست رفته را به تو بازمیگرداند»(نامه /٥٣).
بر اساس آموزه های امام علی(ع ) در نهج البلاغه آسیب های اخلاقی کارگزاران حکومت دینی عبارت است از: تکبر، دنیادوستی، خشونت و ستمگری.